علی ملاشاهی - دانشجوی کارشناسی ارشد هواشناسی، دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه هرمزگان
مریم رضازاده - استادیار، گروه دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه هرمزگان

استان سیستان و بلوچستان با توجه به کمبود نزولات جوی، خشکسالی های پی در پی، خشک شدن تالاب هامون و وزش بادهای 120 روزه همواره در معرض طوفان های گردوخاک درمناطق شمالی و گردوغبار در سایر نقاط است. دراین پژوهش باتوجه به وزش باد های 120 روزه و نقش آن در ایجاد گردوخاک، طی دوره آماری 20 ساله از سال 1996 تا 2016 موج های طوفان در شمال استان و همچنین روزهای با گردوغبار درسایر نقاط استان استخراج شد، که نشان دهنده ارتباط مستقیم و قوی بین طوفان های 120 روزه و گردوغبار در سایر نقاط استان است. بیشترین مقدار فراوانی ماهانه طوفان در زابل و گردوغبار در سایر نقاط استان، در ایام بادهای 120 روزه است. جهت تحلیل همدیدی این شرایط برای موج های موردنظر نقشه های سطح زمین 500 هکتوپاسکال و سمت و سرعت باد سطح زمین 850 و500 هکتو پاسکال از مرکز پیش بینی محیطی مرکز ملی پژوهش های جوی NCEP/NCAR دریافت و مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که وجود پرفشار بر روی دریای خزر و کم فشار حرارتی در جنوب شرق ایران عامل اصلی تشکیل باد های 120 روزه است و خشک شدن منابع آبی منطقه، تاثیر مهمی در ایجاد طوفان های گردوخاک و گردوغبار در سایر مناطق این استان دارد.

باد 120 روزه؛ تحلیل آماری؛ تحلیل همدیدی؛ گردوغبار؛ سیستان و بلوچستان