علی شهریار - استادیارگروه جغرافیا دانشگاه یزد
فاطمه زارع - کارشناس ارشد هیدروژیومورفولوژی، گروه جغرافیا، دانشگاه یزد
کاظم طاهری نژاد - کارشناس ارشد هیدروژیومورفولوژی، گروه جغرافیا، دانشگاه یزد

باد یکی از عوامل دینامیک در فرسایش و جابه جایی خاک و رسوبات، در نقاط مختلف جهان و از جمله ایران به شمار می آید که می توان از آن به عنوان یکی از عوامل موثر در تغییر شرایط ژیومورفولوژیکی مناطق مختلف، در سطح زمین نام برد. در فرسایش خاک و تولید رسوب، هوازدگی و تجزیه موثر است. به طوری که اگر باد وجود نداشته باشد، هرچقدر ماسه در منطقه فراهم باشد، تپه های ماسه ای تشکیل نخواهند شد. هدف از این پژوهش، آشکارسازی تغییرات فضایی مکانی تپه های ماسه ای در دروازه قرآن یزد، به عنوان یکی از مناطق خشک و مستعد فرسایش بادی در ایران مرکزی است. این پژوهش، برمبنای روش توصیفی _ تحلیلی و مطالعات میدانی در منطقه مورد مطالعه انجام شده است. به منظور بررسی تغییرات مکانی زمانی تپه های ماسه ای در منطقه مورد مطالعه، از تصاویر ماهواره ای لندست در سه دوره زمانی 1993، 2008 و 2017، نقشه های توپوگرافی با مقیاس 1:50000 و نقشه های زمین شناسی استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که گسترش تپه های ماسه ای در سال 2017 نسبت به سال های 1993 و 2008 افزایش چشمگیری داشته است. در نقشه های به دست آمده، توسعه دشت های ریگی در شمال غرب محدوده مورد مطالعه دلیلی بر افزایش فرسایش بادی و فراهم نمودن ماسه های موردنیاز برای تراکم بیشتر، در پیرامون دروازه قرآن یزد است.

تپه های ماسه ای؛ توسعه ماسه ها؛ دروازه قرآن یزد؛ سنجش از دور