طیبه مصباح زاده - استادیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران
ناهید علی پور - دانشجوی دکتری مدیریت و کنترل بیابان، دانشکده منابعطبیعی، دانشگاه تهران
فاطمه فرزانه پی - دانش آموخته کارشناسی ارشد مدیریت مناطق بیابانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران
فرشاد سلیمانی ساردو - دانشجوی دکتری بیابان زدایی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

از جمله مشکلات در حال گسترش چند دهه اخیر در اثر دخالت های بشری و استفاده غیرمنطقی از منابع طبیعی و تخریب آن، پدیده گردوغبار است. در این پژوهش، از داده های ساعتی گردوغبار در دو ایستگاه سینوپتیکی استان قم در طی سال های 2000 تا 2014 استفاده شد. برای مطالعه این رخدادها از کدهای هواشناسی 06 و 07 استفاده گردید و با توجه به آن فراوانی سالانه، ماهانه، فصلی و در طی شبانه روز، مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج نشان داد، دو ایستگاه قم و سلفچگان در سال های 2014، 2012 و 2011 بیشترین رخداد پدیده گردوغبار را دارند. ایستگاه سلفچگان در ماه های جولای، ژوین و آگوست، و ایستگاه قم نیز در جولای، ژوین و می، بیشترین رخداد پدیده را داشته اند. فراوانی فصلی روزهای همراه با گردوغبار نشان داد که فصل تابستان با 235 رخداد، 42 درصد و فصل بهار با 211 رخداد، 40 درصد مجموع گردوغبار را شامل شده است، که به ترتیب بیشترین میزان گردوغبار را دارند. در مجموع این پدیده، 1720 بار در ساعات مختلف شبانه روز، در طی دوره مورد مطالعه، ثبت گردید که حداکثر رخدادها بین ساعت های 9 صبح تا 3 بعدازظهر ثبت شده است.

پایش؛ سینوپتیک؛ فراوانی؛ گردوغبار