عطااله خادم الرسول - استادیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز
محمد صفی الدین اردبیلی - استادیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز

یکی از موضوعات و مسایل بسیار مهم در ارتباط مستقیم با سلامت انسان و نیز مشکلات محیط زیستی، تولید ریزگردها از کانون های ریزگرد است که نیاز به توجه ویژه و استفاده از راهکارها و برنامه های حفاظتی و کنترلی مناسب دارد. به منظور کنترل ریزگردها و تثبیت کانون های تولید آن، روش های مختلفی نظیر مالچ پاشی، احداث بادشکن، واکاری، گسترش جنگل ها و رعایت اصول قرق در مراتع، موجود است که با توجه به شرایط حاکم بر هر کانون، بهره-گیری از روش های کنترلی متفاوت خواهد بود. هدف از این پژوهش، استفاده از مزارع انرژی می باشد که ضمن ایجاد و گسترش پوشش های گیاهی در سطح زمین و جلوگیری از وقوع فرسایش بادی، می تواند به عنوان پتانسیلی جهت تولید انرژی (بیودیزل) محسوب گردد. مزارع انرژی هم به-عنوان پوشش گیاهی دایمی جهت حفظ خاک در برابر عوامل فرساینده است. همچنین انرژی حاصل از این مزارع به دلیل دارا بودن منابع آلی، به مراتب از آلایندگی پایین تری برخوردار است. در همین راستا، برای پتانسیل سنجی بهره برداری از مزارع انرژی، به طور خاص گیاه کرچک در شمال-غربی شهرستان بستان مورد مطالعه قرار گرفت. گیاه کرچک ضمن دارا بودن پتانسیل تولید انرژی از اندام هوایی و سیستم ریشه ای مناسب جهت حفظ و تثبیت خاک در مقابل عوامل فرساینده برخوردار است. همچنین نتایج نشان داد که در مجموع، با تولید 1/42964 تن در سال بیودیزل، استفاده از کشت دانه های روغنی از جایگاه خاصی برخوردار است و می تواند ضمن تولید انرژی در کنترل کانون های ریزگرد موثر باشد.

کانون های گردوغبار؛ کشت دانه های روغنی؛ مزارع انرژی