اعظم خسروی مشیزی - استادیاردانشکده منابع طبیعی، دانشگاه جیرفت

مناطق خشک و بیابانی از حساس ترین اکوسیستم ها در مقابل فرسایش بادی هستند. گونه های گیاهی به عنوان یکی از موثرترین اجزاء، نقش های متفاوتی در عملکرد اکوسیستم ها دارند. مطالعه تاثیر گونه های گیاهی بر عملکرد خاک، در ارزیابی موفقیت یا عدم موفقیت طرح های بیولوژیکی در مقابل فرسایش بادی اهمیت زیادی دارند. در این مطالعه با بهره گیری از روش تحلیل عملکرد چشم انداز LFA، عملکرد پایداری، نفوذپذیری و چرخه مواد غذایی دو گونه بومی گز و اسکنبیل در تپه های ماسه ای دشت نگار شهرستان بردسیر مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور، 11 شاخص سطح خاک در 5 لکه از هر گونه گز و اسکنبیل و خاک لخت امتیازدهی شد و سه مشخصه پایداری، نفوذپذیری و چرخه مواد غذایی با استفاده از آن ها برآورد شدند. نتایج نشان داد که لکه گز با حجمی در حدود 5 برابر لکه اسکنبیل، موانع بزرگتری از پوشش گیاهی را در مقابل باد فراهم کرده است. لکه های گز از نظر شاخص های درصد پوشش برای حفاظت خاک، لاشبرگ تولیدی و میزان موادی که انباشته شده است با گونه اسکنبیل در سطح یک درصد تفاوت معنی-داری داشته است. اگر چه هر دو گونه نسبت به خاک لخت درصد پایداری و نفوذپذیری و چرخه مواد غذایی خاک را بهبود بخشیده اند اما گونه گز به دلیل ایجاد لکه های بزرگ تر و فشرده تر، نسبت به گونه اسکنبیل از نظر هر سه مشخصه، عملکرد بهتری داشته است. به طورکلی نتایج این تحقیق نشان داد که تاثیر مثبت گونه گز نسبت به گونه اسکنبیل، بر ساختار و عملکرد اکوسیستم منطقه بیشتر است. بنابراین استفاده از این گونه برای مبارزه بیولوژیک فرسایش بادی توصیه می شود.

LFA، لکه های گیاهی، باد، مبارزه بیولوژیک