محمد لشکری - کارشناس ارشد حقوق جزا و جرم شناسی

شهروندی از جمله مفاهیم نوپدیدی است که به طور ویژه ای به برابری و عدالت توجه دارد و در نظریات اجتماعی، سیاسی و حقوقی جایگاه ویژه ای پیدا کرده است. مقوله شهروندی وقتی تحقق پیدا می کند که همه افراد جامعه از کلیه حقوق مدنی و سیاسی برخوردار باشند و همچنین به فرصت های مورد نظر زندگی از جمله فرصت های اجتماعی و اقتصادی دسترسی آسان داشته باشند. ضمن اینکه شهروندان به عنوان اعضای یک جامعه در حوزه های مختلف مشارکت دارند و در برابر حقوقی که دارند، فساد توزیع عادلانه فرصت های اقتصادی و درآمدها، برقراری عدالت اجتماعی و افزایش رفاه عمومی، حذف انحصار طلبی، رفع تبعیضات ناروا و ایجاد نظام اداری سالم را تحت تاثیر قرارداده وسبب کاهش کیفی سرمایه اجتماعی کشور می گردد.در قوانین کیفری ماهوی مانند مواد 570 و 578 قانون مجازات اسلامی و قوانین شکلی از جمله مواد 190، 195 و 196 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 ، اتهام سازی واهی، دستگیری ها و بازداشت های غیرقانونی و خودسرانه که لازمه حقوق شهروندی می باشد تاکید شده است. از این رو حقوق شهروندی به عنوان یک قانون کیفری شکلی، در سنجه مفهوم دادرسی عادلانه که اصول و تشریفات و ویژگی های آن در موازین کیفری حقوق بشر و مواد قانون آیین دادرسی کیفری پیش بینی و ضابطه مند شده است، بررسی می شود. در این پژوهش با استفاده از روش تحلیلی- توصیفی به بررسی حقوق شهروندی و عدالت اجتماعی در فرایند عدالت کیفری پرداخته میشود.

حقوق شهروندی،عدالت اجتماعی،آیین دادرسی کیفری،وکیل،ضابطین