فروزان نورایی - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه حقوق خصوصی ،واحد خرم آباد ، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم آباد ، ایران .
هنگامه غضنفری - عضو هیات علمی گروه حقوق خصوصی، واحد خرم آباد ، دانشگاه آزاد اسلامی

این مقاله بصورت روش توصیفی و تحلیلی به نقد و بررسی ضوابط قانونی شرایط اعطای تابعیت از طریق مادر به فرزند در کشور ایران ، افغانستان و تاجیکستان می پردازد مفهوم تابعیت باعث تمییز وتفکیک دو دسته مهم اشخاص در یک کشور می گردد. جداسازی دسته بزرگی به نام اتباع یک کشور وتفکیک آنان از تعداد قلیلی به نام بیگانگان ، از زمره کار کردهای مفهوم تابعیت است در کشورهای افغانستان و تاجیکستان تابعیت از طریق مادر به فرزند داده می شود ، ولی در کشور ایران ، مادر ایرانی که نسل در نسل در ایران بوده و اگر هم با مرد ایرانی ازدواج کند باز نمی تواند تابعیت ایرانی را به فرزند خود انتقال دهد ، در حالی که در ماده 976 قانون مدنی ایران با پذیرش انتقال تابعیت ایرانی از طریق پدر به فرزندان بدون قید و شرط ، هیچ نامی از مادر ایرانی به میان نیامده است . در حالی که از طریق سیستم خاک ، مادر خارجی زمانی که در ایران متولد شود و فرزندش هم در ایران متولد شود ، این فرزند دارای تابعیت ایرانی می شود ، به نظر می رسد از منظر قانون همین کافی باشد که دو نسل افراد خارجی در ایران متولد شده باشند ، می توانند دارای تابعیت ایرانی شوند در حالی که مادر ایرانی که نسل در نسل در ایران بوده اند نمی توانند تابعیت ایرانی را به فرزند خود انتقال دهند . به نظر می رسد قانونگذار ایرانی بایستی تجدید نظری در شرایط قانون تابعیت بعمل آورد.

تابعیت ، سیستم خاک ، سیستم خون ، مادر ، فرزند