محسن کریمی - مرکز تحقیقات هواشناسی استان مرکزی، ایران
مازیار مجدی

گاز ازن مولکول 3 اتمی اکسیژن است و دارای بوی تند و رنگ آبی می باشد و به مقدار بسیار اندکی در جو کره زمین وجود دارد و به طور متوسط از هر 10 میلیون گاز موجود در جو، تنها 3 مولکول از آنها گاز ازن است. با این وجود، همین چگالی کم ازن، نقش بسیار حیاتی در جو به عهده دارد. کشور ما ایران با امضاء قرارداد کنونسیون وین در خصوص مراقبت و حفاظت از لایه ازن در سال 1990 متعهد گردید که علاوه بر کنترل مصرف گازهای مخرب در صنایع مرتبط (یخچال سازی، کولرهای گازی، صنایع ساخت ابر و اسفنج و حلالها و افشانه ها...)، میزان ازن جوی را در تعدادی از شهرهای خود اندازه گیری و کنترل نماید و بدین منظور در شهر اصفهان در ایستگاه ازن سنجی اصفهان و در شهر تهران در ایستگاه ژئوفیزیک دانشگاه تهران این مهم انجام می گیرد. در این مقاله به بررسی روند تغییرات ازن کلی جو (Total Ozone) با استفاده از داده های ماهواره ای TOMS طی دوره زمانی 1978 لغایت 2005 میلادی پرداخته شده است و همچنین با داده های اندازه گیری شده در ایستگاه ژئوفیزیک دانشگاه تهران طی دوره زمانی 1994 لغایت 2007 مقایسه شده است.