رباب مشایخی - گروه فیزیک فضا، موسسه ژئوفیزیک، دانشگاه تهران، ایران.
پرویز ایران نژاد - گروه فیزیک فضا، موسسه ژئوفیزیک، دانشگاه تهران، ایران.
عباسعلی علی اکبری بیدختی - گروه فیزیک فضا، موسسه ژئوفیزیک، دانشگاه تهران، ایران.
یوهان فایشتر - موسسه ماکس پلانک، آلمان

ذرات هواویز نقش برجسته ای را در سیستم اقلیمی و بودجه تابشی جو بازی می کنند. علی رغم تلاش های گسترده جهت مدلسازی هر چه دقیقتر فرایندهای فیزیکی، دینامیکی و ترمودینامیکی مؤثر بر هواویزها در مدلهای جهانی و منطقه ای، عدم قطعیت های نسبتاً بزرگی در برآورد واداشت تابشی آنها در جو در مقایسه با گازهای گلخانه ای به چشم می خورد (2001, IPCC). یکی از منابع این عدم قطعیت را می توان به ضعف داده های مشاهداتی هواویزها در مقیاس جهانی و داده های اولیه مورد استفاده در مدل ها مربوط دانست. در این مقاله با استفاده از آرشیو داده های جهانی AeroCom در سال 2000 و نیز سال 1750 میلادی با تفکیک فضایی یک درجه در یک درجه طول و عرض جغرافیایی به مطالعه و بررسی چشمه های گسیل اجزاء مختلف هواویز جوی به ویژه در منطقه ایران پرداخته شده است. بیشترین جرم هواویزها در این منطقه مربوط به ذرات گرد و غبار از چشمه های طبیعی و هواویزهای سولفات از چشمه های صنعتی و به ویژه ترافیک جاده ای است و آثار صنعتی شدن در ایران در گسیل سولفات رشد فزاینده تری نسبت به کل جهان از سال 1750 تا 2000 نشان داده است.