محمد رضا اخوت - رئیس اداره ارتباطات دیتا شرکت مخابرات استان گلستان

روستائیان همواره یکی از مصرف‌کنندگان اصلی تولیدات شهری بوده‌اند که برای رفع مایحتاج خود مرتباً به شهرهای اطراف خود رفت و آمد داشته و دارند. یکی از وظایف مهم سازمانها در پیاده‌سازی دولت الکترونیک آن است که بتواند سرویسها و خدمات خود را بگونه‌ای طراحی نماید که روستائیان نیز بتوانند از آن سرویسها بهرمند شوند و نیازی به حضور فیزیکی آنها در شهرها کمتر باشد. در ایران بحث توسعه دفاتر ICT روستایی به عنوان پیشخوان دولت توسعه یافته است و قرار است تا پایان برنامه توسعه چهارم ده هزار روستای کشور به این دفاتر مجهز شود. تاکنون نزدیکه به 9000 دفتر از این نوع در اقصا نقاط کشور به تجهیزات لازم مجهز شده و بعضاً کار خود را آغاز کرده و یا بزودی آغاز می‌کنند. این دفاتر در مرحله اول به عنوان پیشخوان دولت در چهار حوزه خدمات ارتباطی، خدمات بانکی، خدمات پستی و خدمات فناوری اطلاعات به روستائیان خمت ارائه می‌کنند. خدمات بخش فناوری اطلاعات این دفاتر از دامنه وسیعی برخوردار می‌باشد که نیاز به شناسایی و احصاء داشته و می‌توانند شامل مواردی مانند خدمات آموزشی، بهداشتی، کشاورزی، تفریحی، تجاری و بسیاری از موارد دیگر باشند. این دفاتر بستر سخت‌افزاری، نرم‌افزاری و ارتباطی لازم را برای استفاده روستائیان از خدمات الکترونیکی را فراهم کرده‌اند. از آنجا که تجربه توسعه خدمات الکترونیکی از طریق دفاتر ICT روستایی برای اولین بار در کشور انجام شده است، نیازمند تحقیقات مختلف برای شناسایی و بکارگیری درست کاربردهای مرتبط با روستا می‌باشد. این دفاتر اگرچه به لحاظ فیزیکی برپا شده ولی هنوز خدمات مورد نیاز روستائیان را بصورت کامل تامین نکرده است. از جمله چالشهای شناسائی شده عدم موفقیت کامل این پروژه ملی به نبود سرویسها و خدمات برخط دستگاههای دولتی مرتبط با روستا می‌باشد. نبود کاربردهای متنوع بر خط دیگر که می‌توانند از طریق دولت الکترونیکی و پیشخوان دولت ارائه شوند مشکل دیگر این دفاتر می‌باشند. تجزیه و تحلیل اقدامات انجام شده و کاربردهای عملیاتی خوبی که هم‌اکنون از طریق این دفاتر به مرحله بهره‌برداری رسیده است نیز در این مقاله مورد توجه قرار گرفته است. نهایتاً راهکارهای بهبود عملکرد این دفاتر با توجه به مطالعه انجام شده در 388 دفتر ICT روستایی استان گلستان معرفی شده است.

روستایی، شهر الکترونیکی، پیشخوان دولت، خدمات الکترونیکی، دفاتر ICT روستایی