مریم عدن ور - کارشناس ارشد مهندسی صنایع ، دانشکده مهندسی صنایع و مکانیک، واحد قزوین، - دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران،
منوچهر امیدواری - دانشیار گروه مهندسی صنایع، دانشکده مهندسی صنایع و مکانیک، واحد قزوین، - دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران،

ارزیابی مشکلات زیست محیطی یکی از محورهای اصلی مدیریت راهبردی شهرکهای صنعتی است. در این مطالعه به شناسایی و ارزیابی مشکلات زیست محیطی و رتبهبندی آنها در شهرکهای صنعتی پرداخته شده است. در ابتدا بااستفاده از مصاحبه های تخصصی و مطالعه ادبیات موضوع و پژوهشهای انجام شده داخلی و خارجی مهمترین ریسک های زیست محیطی شناسایی شده است. سپس با رویکرد FMEA احتمال وقوع، شدت تاثیر و قابلیت شناسایی هر ریسک تعیین شده است. در این پژوهش مسایل زیربنایی زیست محیطی در پنج محور اجتماعی، فرهنگی، بیولوژیکی، اقتصادی، فیزیکی و شیمیایی دسته بندی گردید و پرسشنامه تدوین شد. همچنین الگوی روابط علی میان متغیرهای پژوهش نیز مورد بررسی و مداقه قرار گرفته است. برای این منظور نیز از تکنیک دیمتل استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق را خبرگان حوزه مورد مطالعه تشکیل میدهند و از پرسشنامه خبرگان برای گردآوری دادهها استفاده شده است. پایایی )قابلیت اعتماد( پرسشنامه خبره با محاسبه آلفای کرونباخ بررسی شد. همچنین با توجه به اینکه این پرسشنامه براساس مقیاس زوجی میباشد، لذا برای سنجش پایایی، ضریب سازگاری محاسبه شده است. جامعه آماری، مدیران ارشد و کارشناسان ارشد و با تجربه شهرکهای صنعتی و اساتید دانشگاهها که در زمینه ریسک های زیست محیطی مطلع هستند، میباشند. برای نمونه گیری از تکنیک گلوله برفی استفاده شده است. تجزیه و تحلیل داده های بدست آمده با استفاده از نرم افزار سوپردسیژن و کدنویسی در محیط اکسل صورت گرفته است. بررسی روابط درونی میان عناصر نشان داده است معیار فرهنگی و اقتصادی از بیشترین تاثیرگذاری برخوردار هستند. از سوی دیگر معیار بیولوژیکی از میزان تاثیرپذیری بسیار زیادی برخوردار است. معیار اجتماعی کمترین تاثیرپذیری را از سایر معیارها دارد. نتیجه حاصل از مقایسه زوجی معیارهای اصلی نشان داده است معیار فیزیکی و شیمیایی با وزن نرمال 243 / 0 از بیشترین اولویت برخوردار هستند. برای تعیین وزن نهایی، خروجی مقایسه معیارهای اصلی براساس هدف و روابط درونی میان معیارها، در یک سوپرماتریس ارایه شده است. براین اساس زیرمعیار سهم پایین سرمایه گذاری محیط زیستی از عناصر اقتصادی با وزن نرمال 080 / 0 از بیشترین اهمیت در میان تمامی شاخصهای موجود برخوردار است.

ارزیابی مشکلات محیط زیستی، شهرک صنعتی، DMATEL ، ANP ، FMEA