محمدرضا کاویانپور - استادیار دانشکده عمران ، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرطوسی
محمدرضا نجفی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی آب، دانشکده عمران دانشگاه صنعتی خواجه

پدیده کاویتاسیون در مجاری تخلیه کننده تحتانی سدها و مقآبله با آن موردتوجه محققان زیادی قرار گرفته و جنبه های مختلف این پدیده و روشهای مقآبله و کنترل و کاهش صدمات آن بعنوان موضوعی جذآب در هیدرولیک سدها و سازه های متعلقه تبدیل گشته است. یکی از روشهای مناسب و اقتصادی جهت کنترل کاویتاسیون، وارد نمودن هوا به جریان می باشد. آزمایشهای تجربی بسیاری جهت ارائه روآبطی در تعین میزان هوای ورودی لازم ارائه گردیده است که به دلیل محدود بودن روآبط به مدلهای خاص، روآبط ارائه شده دارای خطاهای بالایی می باشد. در تعیین میزان هوادهی بعد از دریچه های مجاری تخلیه کننده سدها بررسی گردد. دقت این سیستم به تعداد سعی و خطا و اطلاعات شخص خبره در ساخت سیستم محدود است. در ساخت مدل فازی بالغ بر 243 داده شامل اطلاعات هوادهی در مدل تخلیه کننده تحتانی سدهای البرز جگین، جره، گاوشان و دشت عباس در موسسه تحقیقات آب و مجرای تحتانی سد فولسوم استفاده شده است. پارامترهای ورودی نهایی شامل میزان بازشدگی دریچه، سطح مقطع مجرا در محل دریچه، هد آب بالادست دریچه و نحوه هوادهی بعد از دریچه می باشد. برای بیان نحوه هوادهی از پارامتر جدیدی استفاده شده که در سایر تحقیقات مدنظر قرار نگرفته است.

تخلیه کننده تحتانی سد، هواده، هوادهی، پایین دست یک دریچه، ضریب هوادهی، منطق فازی، روش Wang Mendel