بهمن سعادتمند - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معماری
فریدون ناهیدی آذر - دکترای معماری عضو هییت علمی دانشگاه آزاد شبستر
یوسف شریفی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معماری
مصطفی محمدامینی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معماری

در دوره قاجاریه شیوه جدیدی در معماری ایجاد شد و معماران این زمان نیز دنبالهرو معماران صفویه بودهاند، گرایشهای متفاوت و بعضا متضاد در معماری این دوره ناشی از اختلاف در گرایشهای سیاسی و ایدیولوژیک این عصر از تاریخ ایران است که ریشه در جریان های عقیدتی-سیاسی اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی دارد. معماران ما در این زمان از هنر اروپایی تقلید میکردند. ارتباط بیشتر ایران با غرب، معماران ایرانی را بر آن داشت تا عوامل مشخص معماری ایران را با توجه خاصی با عوامل معماری اروپایی درآمیزند و آثاری بوجود آورند.رابطه بین شهر و جامعه در دوره قاجار نسبت به گذشته کاملا تغییر مییابد و شهر تصویر جدیدی از جامعه درون آن را منعکس میسازد و مکانیزمی بوجود میآید که در آن عمدتا اهداف و منابع اقشار متمکن و متمول جدید تعیین کننده تغییر و تحولات می شود. این اقشار خود نیز تابع جریانهای فرهنگی و معنوی شهری بوده و برای مقابله با استبداد حکومتی به جذب افکار عمومی و پشتیبانی مردم میپردازند.آنچه موجب ایجاد دگرگونی و تحول در معماری ایران گردیده دگرگونی فکری و فرهنگی جامعه ایرانی است که از دوره صفویه آغازو در دوران قاجار و به خصوص پهلوی اول به اوج رسید. نتایج نشان میدهد که تاثیر معماری اروپا بر معماری ایران در دوران قاجار ابتدا در ساختمان های سلطنتی و سپس بناهای عمومی و سر آخر معماری مسکونی خودش را نشان داد.

معماری سنتی ، شهر ، جامعه ، دوره قاجار ، دگرگونی ، جریان های فرهنگی ، معماری