بررسی عملکرد مرتع به روش سلامت مرتع در مدیریت های مختلف چرایی (مطالعه موردی:مراتع نیمه استپی میدانک- اصفهان)

ارزیابی کیفی سلامت مرتع، ابزار ارتباطی مناسبی برای ارزیابی وضعیت و عملکرد مراتع توسط مدیران و متخصصین مراتع است. در این مطالعه برای ارزیابی عملکرد مراتع به روش سلامت مرتع در مدیریت های مختلف چرایی (فشار چرایی بلندمدت کم، متوسط و زیاد) استفاده شد. سپس سه ویژگی سلامت مرتع اکوسیستم های مرتعی (پایداری خاک و رویشگاه، عملکرد هیدرولوژیک و سلامت موجودات زنده) توسط شاخص های اکولوژیکی 17 گانه تعیین گردید. بعد از تکمیل کاربرگ های سلامت مرتع و امتیازدهی شاخص ها، معنی داری شاخص های مناطق ارزیابی نسبت به منطقه مرجع از طریق آزمون غیر پارامتریک منویتنی مورد بررسی قرار گرفت. در مجموع از بین شاخص های 17 گانه، 10 شاخص خاک رفت، خاک لخت، پایداری خاک سطحی نسبت به فرسایش، هدر رفت سطحی یا تخریب خاک، ترکیب جوامع گیاهی، گروههای ساختاری-عملکردی، حجم لاشبرگ تولید سالانه، گیاهان مهاجم و توانایی تولیدمثل گیاهان چندساله دارای تفاوت معنی داری P<0/05 بین سایت ها و اثر بیشتری در عملکرد مراتع نیمه استپی میدانک داشت. براساس نتایج، با کاهش درجه وضعیت مرتع، شاخص های ساختاری و عملکردی مراتع منطقه میدانک شرایط نامناسب تری پیدا کرده اند؛ به طوری که بین سایت های با وضعیت خوب و ضعیف تفاوت ها معنی دار بود P<0/05 در منطقه میدانک ویژگی سلامت جانداران در منطقه مرجع و منطقه ضعیف تفاوت معنی داری داشتند P<0/05 به طوری که منطقه متوسط در مقایسه با منطقه مرجع در طبقه متعادل (مرتع در معرض خطر) قرار گرفت و در مرتع با وضعیت ضعیف هر سه ویژگی اکوسیستم مرتع در مقایسه با منطقه مرجع از لحاظ سلامتی پایینتر از مرز آستانه (طبقه حاد و نسبتا حاد) قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که فشار چرایی در منطقه نیمه استپی باعث آثار نامطلوب بر عملکرد مراتع می گردد و با مدیریت همه جانبه نگر می توان از آثار منفی چرا کاست

Keywords:

عملکرد اکولوژیکی , مدیریت چرا , سلامت مرتع , مراتع استپی