مقصود پوریاری - دانشکده مهندسی عمران، آب و محیط زیست دانشگاه شهید بهشتی تهران دانشجوی دکتری
احمدرضا محبوبی اردکانی - دانشیاردانشکده مهندسی عمران، آب و محیط زیست دانشگاه شهید بهشتی تهران
نعمت حسنی - استادیاردانشکده مهندسی عمران، آب و محیط زیست دانشگاه شهید بهشتی تهران

در این مقاله با مشخص بودن اثرات وقوع یک زلزله احتمالی) سناریو گسل ری با بزرگای گشتاوری برابر ) 6/7 و با روش ابتکاری مبتنی بر قابلیت های تصمیم سازی در محیط نرم افزار GIS، با تقسیم بندی محدوده طرح ترافیک تهران به مقیاس محالت واقع در آن و تعیین مرکز محله به عنوان محل امداد پذیر و مراکز آتش نشانی واقع در آن به عنوان مراکز امدادگر، رابطه ای جهت سنجش سطح دسترسی حمل و نقل ارایه گردیده است. پس از جمع آوری اطالعات مرتبط شامل شبکه معابر، جمعیت، خطر لرزه ای، مراکز آتش نشانی، شبکه مناسب برای تحلیل در محیط این نرم افزار فراهم گردید . با روش دسترسی مبتنی بر مرکز محله، برای هر یک مرکز هندسی تعیین گردید. همچنین هزینه سفر بر اساس زمان سفر و میزان سرعت سفر در شرایط ساعت اوج ترافیک یکی از مفروضات این تحقیق بود که با توجه به نوع معبر و موقعیت آن در محدوده 5کیلومتر بر ساعت تا 15 کیلومتر بر ساعت در نظر گرفته شد. با تعیین مرکز محالت) جمعا 32 محل(به عنوان نقطه مبدا، میزان تلفات محله در اثر زلزله سناریو به عنوان پارامتر تقاضا و با تعیین نقطه هدف مربوط به مراکزآتش نشانی محدوده مطالعه)جمعا 12 نقطه( میزان فرصت دسترسی به عنوان عرضه در نظر گرفته شد.با توجه به نتایج تحلیل شبکه که در چهار بازه زمانی 10، 20 ،30 و 40 دقیقه صورت گرفت، مشخص شد در بازه زمانی 10 دقیقه 15 محله با وسعت 40 درصد محدوده به هیچ مرکز آتش نشانی دسترسی ندارند. با افزایش زمان آستانه سفر تا 20 دقیقه از مجموع 110 فرصت فراهم شده،4 محله تنها به یک مرکز آتش نشانی دسترسی دارند. با وسعت زمان آستانه به 30 دقیقه، تعداد 229 فرصت دسترسی )افزایش حدود 2برابر نسبت به زمان 20 دقیقه( فراهم می گردد. با افزایش زمان آستانه به 40 دقیقه حدود 324 فرصت دسترسی ایجاد می گردد ) افزایش حدود 40 درصدی نسبت به زمان 30 دقیقه(. در مجموع با مقایسه نسبی، محله 20 از وضعیت دسترسی بهتر و محله 16 از وضعیت دسترسی نابسامان تری برخوردار است. این تحلیل با در نظر گرفتن میزان دسترسی کلی به میزان تلفات محله نشان می دهد، محلات 23،24،25،26 از بهترین وضعیت دسترسی و محلات 3،5،6،10،12،15،16،17 و 20 از بدترین وضعیت دسترسی برخوردارند.

زلزله، دسترسی، مرکز آتش نشانی، حمل و نقل، زمان آستانه