نرمین حسن زاده رنگی - دانشجوی دکترای تخصصی گروه مهندسی بهداشت حرفه ای، کمیته پژوهشی دانشجویان، دانشکده بهداشت،دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران
یحیی خسروی - استادیار گروه مهندسی بهداشت حرفه ای، مرکز تحقیقات بهداشت، ایمنی و محیط HSEو دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی البرز، کرج، ایران
مهناز صارمی - استادیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران
محمدجواد جعفری - استاد گروه مهندسی بهداشت حرفه ای، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران

مقدمه و اهمیت موضوع: حوادث رانندگی یکی از دلایل اصلی نگرانی در کلیه کشورها به شمار می آیند. بار کار فکری در واقع سطحی از منابع توجه مورد نیاز است که معیارهای عملکرد ذهنی و عینی را محقق می سازد و تحت تاثیر مطالبات وظیفه، حمایت بیرونی و تجربه پیشین است. به بار کار فکری به عنوان یکی از مهمترین دلایل حوادث حمل و نقل و محیط کار معرفی شده است. هدف از این مطالعه ارزیابی بار کار فکری و رابطه آن با خستگی در رانندگان اتوبوس شهری تعیین شد.مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی تحلیلی، مقیاس بار کار فکری NASA-TLX و مقیاس خستگی Samn-Perelli توسط 194 نفر از رانندگان حرفه ای اتوبوس درون شهری تکمیل گردید. آمارهای توصیفی و تحلیل همبستگی و رگرسیون به منظور پردازش داده ها به کار رفت.نتایج: بار کار کلی بیشترین همبستگی را بار کار فیزیکی P<0,001) ، (r=0,73، بار کار فکری P<0,001)، (r=0,68 و فشار زمانی P<0,001) ، (r=0,58 داشت. خستگی کلی درک شده توسط رانندگان بیشترین همبستگی را با سطح ناکامی P<0,001) ، (r=0,42، فشار زمانی P<0,001) ، (r=0,24 و بارکار فکری P<0,001) ، (r=0,21 داشت.بحث و نتیجه گیری: بار کار فکری، بار کار فیزیکی و فشار زمانی مهمترین مولفه های تعیین کننده بار کار کلی و خستگی درک شده توسط رانندگان اتوبوس به شمار می روند. یک برنامه فراگیر مداخله ای شامل چرخش شغلی، برنامه ریزی سفر و کار- استراحت و ترک سیگار به منظور بهبود وضعیت بارکارفکری و خستگی رانندگان پیشنهاد شد.

بار کار فکری، خستگی، راننده اتوبوس شهری