سمیرا دیباج - کارشناس ارشد برنامه ریزی حملونقل، دانشگاه صنعتی امیرکبیر
محمدعلی آرمان - کارشناس ارشد برنامه ریزی حملونقل، دانشگاه علم و صنعت ایران
مهدی جهانگیرسامت - کارشناس ارشد مهندسی راه و ترابری، دانشگاه علم و صنعت ایران مدیر مطالعات ترافیکی شهرداری رشت.

یکی از مولفه های مهم و حیاتی در کلانشهرها، مدیریت حمل ونقل بار و کالای درون شهری است. این مسیله مشکلاتی نظیر تراکم ترافیکی، آلودگی هوا و صوتی در پی دارد. بنابراین کلان شهرها به دنبال روشهایی برای مدیریت حمل بار درون شهری و کاهش اثرات نامساعد آن هستند.هدف از این مقاله، مدیریت روشهای باریابی ناوگان باری و بررسی عوامل موثر در شیوه باریابی آنهاست. این مطالعه در کلانشهر رشت انجام شده است. طبق مشاهدات انجامشده در کلانشهر رشت، رانندگان ناوگان باری در چهار دسته عمده شامل توقف در ایستگاههای مخصوص در نقاط مختلف شهر (پاتوقهای باری)، موسسات کرایه وانت بار (تاکسی بار)، گشتزنی در شهر و قرارداد با شرکتی خاص باریابی میکنند. پارامترهای کیفی وضعیت حمل ونقل بار از دیدگاه رانندگان در سه دسته زیرساخت های حمل ونقل ، مشکلات ترافیکی و قوانین حمل بار با استفاده از مدل معادلات ساختاری کمی سازی شدند. سپس عوامل موثر در انتخاب شیوه باریابی با استفاده از مدل ترکیبی لوجیت چندجمله ای و متغیر پنهان ساخته شد. نتایج مدل نشان میدهد که عمر و نوع وسیلهنقلیه باری، حمل بار درون/برونشهری و مشکلات ترافیکی از مهمترین عوامل موثر در انتخاب شیوه باریابی محسوب میشوند. همچنین روش غیرمتمرکز گشتزنی نامساعدترین شیوه باریابی در کلانشهر رشت است.

مدیریت حمل ونقل بار، لوجستیک شهری، شیوه های باریابی، مدل ترکیبی لوجیت چندجمله ای و متغیر پنهان