غلامرضا نبی بیدهندی - عضو هیات علمی دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران
علی منصوری - کارشناسی ارشد مهندسی راه و ترابری – دانشجوی دکترای محیط زیست گرایش آلودگی هوا

مدهای مختلف حمل و نقلی شامل ریلی ، جاده ای ، هوایی ، دریایی و اینترمدال هر کدام دارای محدودیتهاو مزایایی در کنار تاثیر شان بر محیط زی ست ه ستند . طبق آمارهای موجود سهم عمده حمل و نقل باردرون کشور از طریق دو سی ستم ریلی و جاده ای جابجا می شود . هزینه های زیاد وکمبود ناوگان سهم حمل و نقل هوایی را دراین چرخه ب سیار ناچیز و قابل چ شم پو شی کرده ا ست . از این رو در این مقاله با بررسی نتایج بدست آمده از مقایسه مصرف سوخت و انتشار آلاینده ها در دو مد حمل و نقل ریلی و جاده ای لزوم توجه بیشتر به حمل و نقل ریلی به عنوان حمل و نقل سبز بیش از پیش ضروری به نظر می رسد . طبق مطالعه صورت گرفته سهم جابجایی بار در ک شور 91 در صد از طریق جاده و تنها 9 در صد تو سط حمل و نقل ریلی انجام می شود در حالی که میزان م صرف سوخت در جاده به ازای هر تن کیلومتر حمل بار 6/32 برابر حمل و نقل ریلی می باشد . یعنی به عبارت ساده تر می توان با استفاده از 2 درصد سوخت مصرفی در حمل و نقل زمینی بار 12 درصد محموله ها را بر حسب تن – کیلومتر توسط حمل و نقل ریلی جابجا نمود . طبق این مطالعه نتیجه گیری می شود که به ازای هر درصد افزایش سالانه سهم حمل و نقل ریلی در بخش کالا 0/838 درصد انتشار آلاینده ها کمتر شده و همچنین اقدام به افزایش سهم حمل و نقل جاده ای موجب می شود تا به ازای هر درصد افزایش سهم حمل و نقل جاده ای به میزان 0/838 درصد انتشار آلاینده ها افزایش یابد . طبق تحلیل و آنالیز انجام شده به ازای هر درصد افزایش سهم حمل و نقل ریلی در بخش کالا سالانه 98 میلیون لیتر ( حدود 26 میلیون گالن) کاهش مصرف نفت گاز را خواهیم داشت . با توجه به قیمت 1/68 دلار به ازای هر گالن نفت گاز این کاهش مصرف باعث صرفه جویی 42 میلیون دلاری خواهد شد . از طرفی هزینه احداث یک کیلومتر خط آهن با تمام تجهیزات 1/25 لار براورد میشود یعنی به ازای دوازده درصد افزایش سهم حمل و نقلی ریلی کالا میتوان ده درصد انتشارالاینده ها را کاهش وهمچنین سالانه ازمحل صرفه جویی سوخت 403 کیلومترخط ریلی جدید احداث کرد

انتشار ، سوخت ، حمل و نقل ، آلاینده های هوا ، محیط زیست