اردشیر آذر - کارشناس ارشد عمران آب، مدیر آموزش و پژوهش سازمان مدیریت و برنامه ریزی

بحث آبشستگی ناشی از جریان آب در اطراف سازه های هیدرولیکی هرچند قدمتی طولانی درعلم هیدرولیک دارد لیکن بدلیل شرایط و پیچیدگی های آن و همچنین بدلیل نبودن رابطه ای قوی که بتواند پاسخگوی تمامی شرایط باشد، همچنان مورد توجه خاص محققین علم هیدرولیک و مهندسی رودخانه است. از آنجایی که حفاظت کامل بستر رودخانه ها پایین دست سازه های هیدرولیکی خصوصاً سدها در مقابل این پدیده بسیار گران تمام می شود. و از طرفی با صرف هزینه های بسیار زیاد نیز امکان حفاظت کاملی وجود ندارد. لذا لازم است با مطالعات آزمایشگاهی روی مدلهای فیزیکی و هیدرولیکی عوامل مختلف مؤثر براین پدیده شناسایی گردد. در این مقاله به بررسی آزمایشگاهی عوامل موثر در میزان آبشستگی پایین دست سرریزهای ریزشی آزاد با تکیه بر اثر غیر یکنواختی مصالح بر حداکثر عمق آبشستگی پرداخته شده است. با تحلیل داده های بدست آمده درآزمایشگاه رابطه جدیدی برای تخمین حداکثر عمق آبشستگی ارائه شده است.

آبشستگی، دانه بندی مصالح، عمق حفره آبشستگی