بررسی غلظت نیترات و نیتریت در آب های آشامیدنی شهرستان قایم شهر و تهیه نقشه پراکنش آن در محیط GIS

نگرانی اصلی در مورد غلظت زیاد نیترات و نیتریت در آب های آشامیدنی،مربوط به گسترش بیماری هایی چون متهموگلوبینمیا در نوزادان، تولید ترکیبات N-نیتروزو در معده انسان و ایجاد سرطان می باشد.در طول سال نیترات وارد سفره آب زیرزمینی می شود که سرعت ورود آن به عواملی از قبیل ساختار زمین،نوع خاک،الگوی بارندگی،میزان مصرف نیتروژن در محصولات کشاورزی،میزان تبدیل میکروبی نیترات و الگوی مصرف کود های شیمیایی بستگی دارد.نیترات و نیتریت یکی از آلاینده های معمول آب های زیرزمینی هستند و میزان تجمع نیترات در آب زیرزمینی بستگی به آب و هوا و ساختار زمین شناسی منطقه دارد،از این رو در تحقیق حاضر به بررسی غلظت عناصر فوق الذکر در آب های آشامیدنی منطقه مطالعاتی(چاه ها و مخازن) و تهیه اطلس آن ها در محیط GISپرداخته شده است.انتخاب نقاط نمونه برداری( 8 ایستگاه) در زمستان 1395 تحت نظارت شرکت آب و فاضلاب استان مازندران (شهر قایم شهر) و با ملاحظات زمین شناسی،کاربری اراضی،جمعیت،آب و تاسیسات انجام پذیرفت.جهت اندازه گیری نیترات و نیتریت در نمونه آب های آشامیدنی از دستگاه اسپکتروفتومتر مدلDR/2800بهره گیری شد.نتایج حاصله از آنالیز آزمایشگاهی به نرم افزار SPSSانتقال یافته و سپس نقشه های پراکنش آن در منطقه مورد مطالعه در محیط GISترسیم گردید تا مشخص شود ، غلظت هر یک از عناصر در کدام ناحیه از منطقه مورد بحث بیشتر است.نتایج حاصل نشان داد، که غلظت نیترات در دو ایستگاه 50500) S2میکروگرم بر لیترو( 52200) S5 میکروگرم بر لیتر)از استاندارد ملی 1053 آب های آشامیدنی ایران(50000 میکرو گرم بر لیتر)و استاندارد سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا(10000)(EPA میکروگرم بر لیتر)بیشتر است.غلظت نیتریت در ایستگاه( 1049/4S5 میکروگرم بر لیتر)ازاستاندارد سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا(1000)(EPAمیکروگرم بر لیتر)بیشتراست.نظر به تراکم جمعیت قایم شهر و بهره گیری مردم از منابع آب زیرزمینی به عنوان آب شرب،ضرورت پایش مداوم کیفی آب شهرستان ضروری است.

Keywords:

نیترات , نیتریت , قایم شهر , آب شرب , GIS