نرجس اقدسی - کارشناسی ارشد دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم قم
مهدی داوری دولت آبادی - استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم قم

سوال اصلی که از جانب سید مرتضی درمورد آیه و مثل الذین کفروا کمثل الذی ینعق بما لا یسمع الا دعاء و نداء صم بکم عمی فهم لا یعقلون (مثل (تو در دعوت) کافران، بسان کسی است که (گوسفندان و حیوانات را برای نجات از چنگال خطر،) صدا می زند؛ ولی آنها چیزی جز سر و صدا نمی شنوند؛ (و حقیقت و مفهوم گفتار او را درک نمی کنند. این کافران، درواقع) کر و لال و نابینا هستند؛ از این رو چیزی نمی فهمند!) (بقره/ 171) می باشد، این است که در تشبیه کفار نسبت به چوپانکه شخصیتی تامل کننده و به حقی دارد و گوسفندان که قله التامل هستند به کدام وجه تشبیه برمی گردد وایشان پنججواب به این سوال داده که بصورت ادبی بیان شده است واین تشبیه کمی کلام را سنگین کرده است. در تفاسیر دیگر باوجود اینکه تعاریف نزدیک به هم را بیان می کردند اما برخی تعاریف دقیق تری ومفصل تری ارایه کرده اند ازجمله ایت اللهجوادی آملی. نویسنده مجمع البیان نیزمانند امالی سیدمرتضی بیشتر به صورت ادبی مطالب را بیان کرده است. مفهومی کهازآیه برداشت می شود این است که این آیه تمثیلی برحال آنهاست وخداوند با این تمثیل بیش از پیش آنها را عتاب کردهاست وهمینطور این آیه شدت رسوایی و زشت حالی آنها را بیان می کند.

سیدمرتضی، آیت الله جوادی آملی، چوپان، کفار، عدم ادراک و تفکر