مولود غلام زاده چیتگر - عضو هیات علمی بخش تحقیقات گیاه پزشکی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ساری، ایران

مواد سمی مورد استفاده علیه آفات قادرند مشکلات اساسی از جمله مسمومیت در انسان، جانوران و آلودگی زیست محیطی را ایجاد کنند. بنابراین توسعه ترکیبات ایمن تر برای کاهش خطرات آفت کش ها ضروری است. در تحقیق حاضر اثر روغن گیاهی سیترال (عصاره پوست مرکبات) با کلرپیریفوس (حشره کش آلی فسفره) علیه شپشک کاملیا،Pulvinaria floccifera Westwood (Hemiptera: Coccidae) مقایسه شد. آزمایش با 3 تکرار و 4 تیمار شامل کلرپیریفوس، سیترال، کلرپیریفوس+ سیترال و آب (شاهد) اجرا شد. هر ترکیب در حداکثر غلظت توصیه شده، کلرپیریفوس 2 میلی لیتر بر لیتر و سیترال 10 میلی لیتر بر لیتر آماده و علیه پوره های یکروزه سن دوم شپشک به کار رفتند. محلول پاشی با یک محلول پاش دستی روی برگ های شمشاد Euonymus sp. آلوده به P. floccifera انجام شد. نمونه برداری به طور تصادفی با انتخاب 30 برگ برای هر تیمار در فواصل زمانی 3، 7، 14 و 21 روز پس از تیمار انجام و تعداد پوره های زنده شپشک شمارش شد. محاسبه تلفات اصلاح شده با فرمول هندرسون تیلتون و مقایسه میانگین ها با آزمون توکی در سطح 1 درصد صورت گرفت. براساس نتایج، کاربرد سیترال به تنهایی در کنترل جمعیت شپشک از کاربرد کلرپیریفوس به تنهایی موثرتر بود. همچنین فعالیت حشره کشی کلرپیریفوس در ترکیب با سیترال افزایش یافت. لذا تیمار کلرپیریفوس + سیترال در کاهش جمعیت شپشک از سایر تیمارها موثرتر بود. بالاترین درصد تلفات پوره های شپشک (7/73 درصد) توسط تیمار کلرپیریفوس + سیترال بدست آمد. هرچند اختلاف معنی داری در بین تیمارها در 7، 14 و 21 روز پس از محلول پاشی مشاهده نشد. این نشان می دهد که سیترال علیه شپشک P. floccifera موثر بوده و می تواند به عنوان جایگزین حشره کش شیمیایی پرخطر کلرپیریفوس به کار رود.

روغن گیاهی، بالشک مرکبات، شمشاد Euonymus، کلرپیریفوس، سیترال