تاثیراعمال و لغو تحریم ها بر تجارت خارجی ایران: با تاکید بر تجارت نفتی و غیرنفتی

در این مطالعه، هدف اصلی بررسی تاثیر تحریم های اقتصادی بر تجارت خارجی ایران با استفاده از مدل داده های ترکیبی و مدل جاذبه ی تجارت خارجی طی سال های 1998-2014 می باشد. با توجه به اینکه اقتصاد ایران وابسته به درآمدهای نفتی است و در چند سال اخیر کشورهای غربی با علم به این موضوع، آن را هدف تحریم های شدیدی قرار داده اند تا فشار بیشتری بر اقتصاد ایران وارد کنند، در این مطالعه، تجارت خارجی ایران به تجارت نفتی و غیرنفتی تفکیک شده است. در این مطالعه، تحریم ها به ضعیف و قوی دسته بندی شده و شرکای تجاری ایران با توجه به تجارت نفتی و غیرنفتی به چهار گروه تقسیم شده اند. شرکای گروه اول و گروه سوم را کشورهای اتحادیه اروپا، استرالیا و کانادا و شرکای گروه دوم و گروه چهارم را کشورهای آسیایی و تعدادی از کشورهای آفریقایی تشکیل می دهند. نتایج، نشان می دهند که اجرای تحریم های ضعیف و قوی در گروه اول موجب کاهش تجارت نفتی، در گروه دوم تحریم های ضعیف باعث کاهش و تحریم های قوی موجب افزایش تجارت نفتی ایران شده است. در گروه های سوم و چهارم تحریم های ضعیف باعث افزایش و تحریم های قوی باعث کاهش تجارت غیرنفتی ایران شده اند. هدف دیگر این مطالعه، بررسی آثار لغو تحریم های اقتصادی بر تجارت ایران در فضای جدید اقتصاد ایران است که به دنبال توافق بر سر برنامه هسته ای ایران با کشورهای 1+5 ایجاد شده است. برای این منظور از یک شبیه سازی در مدل جاذبه استفاده شده است که در آن تحریم ها حضور ندارند. نتایج بیانگر تاثیرپذیری بسیار زیاد تجارت نفتی ایران از لغو تحریم ها در مقایسه با تجارت غیرنفتی است.

Keywords:

تجارت نفتی , تجارت غیرنفتی , تحریم های اقتصادی , داده های ترکیبی , مدل جاذبه تجارت خارجی