هادی گوهریان - کارشناسی ارشد سازه های آبی موسسه غیرانتفاعی لقمان حکیم گلستان
مهدی مفتاح هلقی - دانشیار و عضو هیت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
محمد نوری - استادیار دانشکده مهندسی آب و خاک دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
سید مهدی سید کلبادی - کارشناسی ارشد سازه های هیدرولیکی دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی

اخیرا با رشد جمعیت و کمبود منابع آب های شیرین، به جهت ذخیره ی بیشتر و استفاده بهینه از آب های شیرین موجود، احداث سدهای مخزنی افزایش یافته است. درصد بالایی از این سدها به دلیل در دسترس بودن مصالح و دوام طولانی از نوع خاکی ساخته می شوند. با همه اهمیت سدهای مخزنی در جوامع بشری، این سازه های بزرگ آبی خطر شکست را به دنبال دارند و شکست این سدها و جاری شدن سیل از آنها، تلفات جانی و مالی بسیار در مناطق پایین دست سد ایجاد می کند. عوامل مختلفی باعث ایجاد شکست در سدهای خاکی می شوند که از آن میان می توان روگذری، رگاب، نشت داخلی، لغزش، شکاف، واژگونی و زلزله را نام برد ژیوممبرین یکی از محصولات ژیوسنتتیک ها بوده که به دلیل دارا بودن مزایای فراوان از جمله نفوذ پذیری کم، سرعت نصب و مقاومت کششی بالا، میتواند به عنوان المان آببند جایگزین برخی از مصالح طبیعی موجود در سدهای خاکی شود. در این تحقیق ضمن بررسی راه های متداول آببندی مخازن سدها، نسبت به پیشنهاد مصالح ژیوسنتتیک مرتبط، برای جایگزینی با مصالح موجود اقدام شد. همچنین با استفاده از نرم افزار Geostudio و به کار گیری مدل موهر-کولمب، تحلیل عددی ژیوممبرین در جایگزینی هسته ی رسی انجام شد. نتایج تحلیل های عددی نشان داد، هنگامی که از ژیوممبرین به عنوان المان آببند استفاده شود، میزان تراوش از بدنه ی سد در مقایسه با هسته ی رسی کاهش چشمگیری می یابد و ضریب اطمینان نیز افزایش می یابد.

ژیوسنتتیک ها، پتوی رسی، مخازن سدها، ژیوممبرین، نرم افزار Geostudio، المان آببند، سد خاکی