علی ولوی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی عمران _ مهندسی و مدیریت منابع آب دانشگاه بیرجند
مهدی ملازاده - استادیار گروه عمران دانشگاه بیرجند

ضرورت مکان یابی برای احداث سازه های مهم و حیاتی همچون سدسازی در همه ادوار تاریخ لازم بوده است. به خصوص در عصر ما این ضرورت مهم تر می نماید. در این زمینه رعایت الزامات آن باید با توجه به پدافند غیرعامل انجام گیرد. پدافند غیرعامل در مکان یابی به معنای دفاع به وسیله ابزار و شرایط است. درواقع انتخاب مکان مناسب یکی از اقدامات اساسی برای احداث سازه های مهم وحیاتی در پدافند غیرعامل می باشد بر این اساس تا جایی که امکان داشته باشد باید از استقرار تاسیسات حساس وحیاتی در مناطقی که از ضریب آسیب پذیری بالایی برخوردارند اجتناب کرد و با توجه به مشکلات و پیچیدگی های موجود در ارتباط با انتخاب محل مناسب برای ایجاد سازه های حیاتی باید عوامل گوناگون موردبررسی قرار گیرد در این راستا باید به عوامل مختلف جغرافیایی، اجتماعی، زیست محیطی، فرهنگی، نظامی و... توجه کرد. لذا افزایش سطح ایمنی سدها و انجام اقداماتی در راستای کاهش درجه آسیب پذیرنجام مطالعات پدافند غیرعامل برای ساخت و بهره برداری سدها امکان پذیر است. بر این اساس در این تحقیق هدف و سوال کلیدی، شناسایی و تبین الزامات پدافند غیرعامل در مکان یابی، ساخت و بهره برداری سدها است که با به کارگیری رویکردهای تیوریکی و تحلیلی و با استمداد از ادبیات موضوعی و روش های توصیفی-تحلیلی کتابخانه ای و اسنادی بدان پرداخته شد. نتایج بیانگر آن است، در صورت انتخاب مکان مناسب و لحاظ کردن عوامل مذکور در استقرار و ایجاد سازه های حساس و استراتژیکی، خطر آسیب پذیری و ضریب ریسک آن ها به نحو چشمگیری کاهش می یابد.

ح پدافند غیرعامل، مکان یابی، ساخت و بهره برداری سدها