اصغر اسمعیلی - گروه علوم انسانی بنیاد دانشنامه نگاری ایران

زمینه: متون کهن فارسی مضامین بلندی را در خود جای داده اند که میتوانند حتی برای بشر امروزی، بدیع و راهگشا باشند. از جمله این مضامین،توصیههای اخلاق پزشکی است که در مطاوی این متون دیده میشود. قابو سنامه، کفایه الطب، پندنامهاهوازی، چهارمقاله، خفی علایی، کلیله ودمنه و برخی متون تاریخ پزشکی از جمله آثاری هستند که در این تحقیق و برای این منظور بررسی شدند. نتیجه گیری: اخلاق پزشکی از موضوعاتی است که در ادوار مختلف تاریخی ایران، موردتوجه استادان و فرهیختگان و دانشمندان پزشکی و غیرپزشکی بوده است. بررسی حاضرنشان میدهدکه از نخستین قرون اسلامی تا دوره معاصر، براین مسیله تاکیدشده وپزشکانی چون سیداسماعیل جرجانی، ابن حبیش تفلیسی، اهوازی و موفقالدین هروی و نویسندگانی چون نظامی عروضی سمرقندی، عنصرالمعالی کیکاووس بن اسکندر و نصرالله منشی توصیه های اخلاقی ارزشمندی به طبیبان دارند. مهمترین ارزشهای اخلاقی در نوشتارهای آنان عبارت اند از: امانتداری، پاک چشمی، گشاده رویی با بیماران، مهربانی، ایثار، راستگویی، حفظ اسرار بیماران، خیرخواهی، کمک به بیماران کمبضاعت از نظر مالی، تجویزنکردن داروی سقط جنین، تجویزنکردن داروی خطرناک و بخشندگی. روند تاکید بر این ارزشها تا امروز ادامه دارد و آموزش و پژوهش درشاخه های مختلف زیستی و پزشکی مورد توجه و تاکید پژوهشگران است.

اخلاق پزشکی، متون کهن، ایران