داریوش رشیدی

با آغاز هزاره سوم جهان بر پایه اصول تغییرات پویا، همگرایی ، رقابت پذیری و یادگیری یکپارچه پایه ریزی شد و در واکنش به این اصول تغییر بنیادین و ساختاری کرده است. دوره جدید، پویا، پیوسته، پرتکاپو، متحول، پیچیده و ناشناخته است . امواج پی در پی فن آوری های نو، هر لحظه از راه می رسند و تمامی ابعاد زندگی فردی، اجتماعی و کسب و کار را تحت تاثیر خود قرار میدهند. در این دوران فعالیت بانکداری نیز دستخوش تغییر و تحولات فراوانی شده است نااطمینانی از نوسانات تجاری، ورود تازه واردان و رقبای جدید تغییر مقررات، نوآوری های خدمات مالی و ریسک های مالی جدید تصمیم گیرندگان را به این نتیجه رسانیده که برای بقا و ماندن در حیطه رقابتی باید روی ظرفیت سازی های فناوری سرمایه گذاری کنند. همچنین پیشرفتهای فناوری ساختار این صنعت و ماهیت رقابت در آن را به کلی دگرگون کرد. به گونه ای که کیفیت خدمات، نوآوری و سفارشی سازی محصول و ارائه خدمات بدون محدودیتهای زمانی و مکانی همزمان با از بین رفتن مرزهای اقتصادی و گسترش بازارهای هدف، از مهمترین دستاوردهای این فناوری در عرصه بانکداری بوده است علاوه بر این تغییرات پرسرعت محصولات فناوری جذب و حفظ مشتری را برای بانکها بسیار مشکل کرده است. برای بقا و سازگاری با این محیط پرشتاب و در حال تغییر بانکهای قدیمی با چرخش و اتخاذ استراتژی های فناوری محور و معماریهای ارائه خدمت ساخت یافته و خدمت گرا وارد عرصه نوین بانکداری شدند و درصدد طرح ریزی برنامه های بلند مدت برای پیاده سازی استراتژی های فوق برای توسعه و ارائه خدمات بانکی با کیفیتی بالاتر برآمدند. با تصویب قانون معماری فناوری اطلاعات در آمریکا (قانون کلینگر کوهن سال 1996)، بانکها نیز براساس نیاز و با توجه به ساختار و نظام مالی خود اقدام به طراحی معماریهای جدید کردند. با استفاده از معماریهای خدمت گرا رشد بانکها در این راستا به صورت هدایت شده و با در نظر گرفتن آثار و تبعات بلندمدت آن ، آغاز شد. سایر کشورهای توسعه یافته نیز از روش بانکهای امریکایی و اروپایی تبعیت کرده و اقدام به طراحی معماریهای مختلف تحت عناوین معماری بانکداری باز، معماری بانکداری متمرکز و معماری بانکداری خدمت گرا نمودند. معماریهای خدمت گرا از جمله پیشرفت های بزرگی هستند که از سال 2000 به این سو توجه بسیاری از بانکهای ثروتمند و در حال رشد را به عنوان انتخاب نخست جلب کرده اند (پاپازوگولو و دیگران ، 2003).

خدمات بانکی، بانکداری جهانی، بانکداری خرد، بانکداری بازرگانی، بانکداری مجازی، معماری بانکداری متمرکز، معماری بانکداری باز، معماری بانکداری خدمت گرا