گونه شناسی تبیین های علمی از قرآن کریم

تفسیر علمی یکی از روش های تفسیری است که در دوره معاصر با آثار متعدد به شکوفایی رسیده است. در این روش تفسیری از یافته های علم تجربی جهت تبیین بهتر آیات قرآن استفاده می شود. شناسایی این نقش تبیینی در فهم بهتر رابطه علم با قرآن تاثیر گذار است. در این تحقیق با استفاده از روش تحلیلی - توصیفی، این نقش در سه سطح تبیین مفهوم مفردات آیات، تبیین مفهوم گزاره های قرآنی و ارایه مصادیق جدیدتر بررسی شده است. در عین آن که نقش تبیینی علم فراتر از این موارد، می تواند صرفا نزدیک ساختن برخی حقایق دینی به ذهن بشر باشد، تفسیرهای علمی ارایه شده در سطح تبیین مفهوم مفردات آیه بعضا به توسعه معنای کلمه یا تضیق معنای آن می انجامد یا در ترجیح یک معنا از میان معانی چندگانه محتمل برای آیه، یکی را قوت می بخشد. نقش اطلاعات علمی در تبیین مفهوم گزاره ها در قالب هفت دسته قابل طبقه بندی است: تبیین مفهوم عبارت، تبیین وجه شبه، تبیین وجه تقسیم، تبیین چگونگی، تبیین علت اختصاص به ذکر، تبین نسبت و نهایت ترجیح یک احتمال این طبقه بندی را شامل می شود. از طرف دیگر برخی تفسیرهای علمی با ظاهر آیه سازگارتر است و تفسیرهای تکلف آمیز گذشتگان را ناموجه می سازد، همچنانکه برخی دیگر از تفسیرهای علمی با طرح یک تفسیر احتمالی در کنار احتمال های پیشین گستره معنایی آیه را وسعت می بخشد.

Keywords:

تفسیر علمی , گونه های تفسیر علمی , رابطه علم و قرآن , علم و آیات معاد