محمد عسگری - عضو هیات علمی دانشگاه ملایر
علی اکبر سیف - عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی

هدف این پژوهش بررسی تاثیر تکالیف نوشتاری بر تفکر انتقادی دانش آموزان پسر سال اول متوسطه شهرستان ملایر و مقایسه تاثیر تکالیف نوشتاری در دروس زیست شناسی و مطالعات اجتماعی بوده است. برای این منظور از دانش آموزان پسر سال اول متوسطه شهرستان ملایر، نمونه ای به حجم 105 نفر، به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای در قالب چهار کلاس انتخاب و کلاس های انتخاب شده به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و دو گروه کنترل جایگزین شدند. برای آزمون فرضیه های پژوهش از یک طرح شبه آزمایشی پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل و در کل از یک طرح عاملی 2×2 استفاده شد. تفکر انتقادی آزمودنی ها در پیش آزمون و پس آزمون با آزمون مهارت های تفکر انتقادی کالیفرنیا (فرم ب) اندازه گیری شد و پس از آن، تکالیف نوشتاری طراحی شده برای محتوای درس زیست شناسی و مطالعات اجتماعی سال اول متوسطه، در طول 4.5 ماه و به مدت 40 ساعت آموزشی، در دو گروه آزمایش اعمال گردید. اما گروه های کنترل، بدون دریافت تکالیف نوشتاری، به فعالیت های معمول خود ادامه دادند. داده ها با استفاده از تحلیل واریانس یک راهه (ANOVA) و آزمون t گروه های مستقل تحلیل شدند. نتایج تحلیل نشان داد که بین میانگین نمرات پیش آزمون تفکر انتقادی آزمودنی ها تفاوت معنی دار وجود ندارد. ولی تحلیل نمرات پس آزمون و افزایشی (تفاوت بین نمرات پس آزمون و پیش آزمون) آزمودنی ها نشان داد که استفاده از تکالیف نوشتاری در تدریس زیست شناسی و مطالعات اجتماعی تفکر انتقادی دانش آموزان را افزایش داده است و این افزایش در هر دو درس زیست شناسی و مطالعات اجتماعی در سطح کمتر از 0.01 معنی دار بود. در حالی که از مقایسه میزان تاثیر تکالیف نوشتاری بر تفکر انتقادی دانش آموزان در دو درس زیست شناسی و مطالعات اجتماعی معلوم شد که میزان این تاثیر از لحاظ آماری متفاوت نیست

آزمون مهارت های تفکر انتقادی کالیفرنیا، تفکر انتقادی، تکالیف نوشتاری