ایمان افخمی اردکانی - دانشجوی دکتری مشاوره، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
پرویز شریفی درآمدی - دانشیار دانشگاه علامه طباطبایی
فاطمه علیجانی - دانشجوی دکتری مشاوره، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

نمونه زبانی خود انگیخته بخش مهمی از پروتکل ارزیابی زبان محسوب می شود . یک نمونه زبانی اطلاعات مفیدی را درباره نحوه برقراری ارتباط توسط کودک فراهم میکند و ارزیابی گفتار در چهارچوب نمونه گیری از گفتار پیوسته فرد انجام می شود . هدف از پژوهش حاضر مقایسه سه روش نمونه گیری زبانی مکالمه، داستان گویی و بازی آزاد، از لحاظ ساختارهای زبانی موجود در نمونه های زبانی فراخوانی شده توسط آنها، به منظور استفاده در ارزیابی های بالینی است. برای این منظور 30 نفر از کودکان پسر 5 ساله فارسی زبان شهر یزد، که از لحاظ رشد گفتار و زبان طبیعی بودند، به صورت نمونه گیری تصادفی خوشه ای از بین مهدکودک های فعال سطح شهر انتخاب شدند. با استفاده از سه روش نمونه گیری مکالمه، داستان گویی و بازی آزاد، هر یک به مدت 15 دقیقه، نمونه زبانی آنها فراخوانی شد. سپس نمونه های زبانی آنها روی کاغذ آوانگاری و ساختارهای زبانی موجود در آن با استفاده از سهملاک ارزیابی کیفیت گفتار شامل تعداد گفته، میانگین طول گفته و تنوع واژگانی استخراج شد. در پایان میانگین حاصل از این سه ملاک با استفاده از آزمون آماری تحلیل واریانس یکراهه (ANOVA )وابسته با یکدیگر مقایسه شد. یافته ها نشان داد که بین سه روش نمونه گیریاز لحاظ تعداد گفته فراخوانی شده تفاوت معنی داری وجود نداشت. داستان گویی نسبت به دوروش دیگر میانگین طول گفته بیشتری فراخوانی میکرد و تنوع واژگانی نمونه زبانی حاصل ازروش مکالمه از دو روش دیگر بیشتر بود. بر اساس یافته های پژوهش میتوان نتیجه گرفت هنگامیکه در ارزیابی های بالینی به نمونه زبانی احتیاج داریم که بیشترین میانگین طول گفته رافراخوانی کند، بهتر است از روش داستان گویی استفاده کنیم، و هنگامی که به بیشترین تنوع واژگانی برای ارزیابی نمونه زبانی کودک نیاز داریم بهتراست از روش مکالمه برای فراخوانیآن استفاده کنیم

مکالمه، بازی آزاد، داستان گویی، نمونه گیری زبانی