سیدعدنان حسینی - دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی دانشگاه تبریز و مدرس دانشگاه فرهنگیان، پردیس شهید مدرس سنندج
رحیم بدری گرگری - دانشیار علوم تربیتی دانشگاه تبریز و رییس دانشگاه فرهنگیان آذربایجان شرقی
حسین سلیمی - . دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی دانشگاه لرستان
لیلا کلیایی - دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی دانشگاه تبریز

هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش شناختی ارتقاء امید بر کاهش میزان قربانی شدن دانش آموزان دختر قربانی قلدری مدارس دوره دوم متوسطه شهر سنندج بود که در سال تحصیلی 92-93مشغول به تحصیل بودند. تحقیق حاضر از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون و گروه گواه است. بدین منظور با روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی 30 نفر انتخاب و به عنوان نمونه منظور گردیدند. سپس نمونه تحقیق به صورت تصادفی در2 گروه 15 نفری(یک گروه آزمایشی و یک گروه گواه) گمارده شدند. گروه آزمایشی طی 8 جلسه90 دقیقه ای و درمدت 8 هفته متوالی تحت آموزش شناختی ارتقاء امید قرار گرفت، درحالیکه گروه گواه هیچ مداخله ای دریافت نکرد. جلسات مداخله، براساس الگویی بود که لوپز و اسنایدر درسال(2003) ارایه نمودند و از مقیاس ایرانی قربانی قلدری به عنوان ابزار جمع آوری داده های پژوهش استفاده گردید. داده های بدست آمده با استفاده روش تحلیل کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد که این کاربندی توانسته است به عنوان مداخله ای موثر موجب کاهش قربانی شدن دانش آموزان شود. با توجه به یافته حاضر پیشنهاد می شود برنامه آموزش شناختی ارتقاء امید به عنوان بخشی از برنامه های آموزش ضمن خدمت مشاوران مدارس و سایر عوامل مدرسه در جهت ارتقای سطح توانمندی های دانش آموزان قربانی قلدری استفاده گردد.

آموزش شناختی ارتقاء امید، قربانی شدن، قلدری