مرضیه قاسم - کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی، مشاور مرکز مشاوره خانواده اداره آموزش و پرورش ناحیه یک البرز
محمدرضا بلیاد - استادیار دانشکده روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج

پژوهش حاضر به منظور بررسی تاثیرسبک های یادگیری و به کارگیری نقشه های معنایی بر میزان پیشرفت توانایی تفکر انتقادی دانش آموزان دوره متوسطه و بهبود یادگیری واژگان زبان انگلیسی آنان انجام شد. به منظور تحقق این هدف، 123دانش آموز دختر پایه دوم رشته ریاضی و فیزیک از دبیرستان فرزانگان ناحیه 1 آموزش وپرورش کرج به طورتصادفی خوشه ای انتخاب شدند و به دو گروه همگن آزمایش و گواه تقسیم شدند. سپس، دانش آموزان به پرسشنامه های سبک های یادگیری(ابرین3، 1989 )و تفکر انتقادی (هانی4، 2004 )در دو بخش پیش آزمون و پس آزمون پاسخ دادند. همچنین، دانش آموزان به سوالات آزمون های واژگان و توانایی عمومی زبان انگلیسی در پیش آزمون و پس آزمون پاسخ دادند و نمرات آنها محاسبه شد. طی 12 جلسه، واژگان کتاب درسی آنها با به کارگیری نقشه های معنایی در گروه آزمایش به دانش آموزان آموزش داده شد. سپس، داده های به دست آمده مورد بررسی قرار گرفتند. بر اساس نتایج تحلیل های آماری، مشخص شد که سبک های یادگیری از نظر آماری تاثیر چشمگیری بر توانایی تفکر انتقادی دانش آموزان و پیشرفت یادگیری واژگان آنان در گروه آزمایش و گواه نداشتند (تحلیل انووا یک سویه)؛ امابه کارگیری نقشه های معنایی بر پیشرفت تفکر انتقادی دانش آموزان و یادگیری واژگان آنان در گروه آزمایش از نظر آماری تاثیرقابل توجهی داشت (آزمون تی- تست مستقل)؛درحالیکه در گروه گواه تغییر چشمگیری مشاهده نشد.پیشنهادهایی برای پژوهش های آتی و همچنین کاربردها و محدودیت های پژوهش در پایان ارایه شده است.

سبک های یادگیری ادراکی،نقشه معنایی،تفکرانتقادی