کمیل زلیکانی تلاوکی - کارشناس علوم تربیتی دانشگاه فرهنگیان. ایران
مصطفی صفری - کارشناس علوم تربیتی دانشگاه فرهنگیان. ایران

قلمرو آموزش و پرورش به دلیل گستردگی و پیچیدگی ذاتی که در آن وجود دارد، نیازمند اتخاذ تدابیری خاص می باشد. برای تحقق اهداف آموزشی در قلمرو آموزش و پرورش و به طور کلی در سایر حوزه ها، اولین و مهمترین اقدام قبل از تدوین اهداف، نیازسنجی می باشد. در این میان آشنایی با مبانی، اصول، روش ها و الگوهای نیازسنجی می تواند زمینه های مناسبی را برای برنامه ریزی دقیق آموزشی و تدوین اهداف آموزشی در حوزه ی آموزش و پرورش فراهم سازد. هدف پژوهش حاضر بررسی مفهوم نیاز و نیازسنجی، اصول و قواعد نیازسنجی، تکنیک ها و روش های نیازسنجی می باشد. مقاله تدوین شده به روش توصیفی- کتابخانه ای تنظیم شده است. در این روش، از ابزار فیش برداری استفاده شده است و در فیش برداری به منابع با ارزش مراجعه شده است. در مقاله حاضر نخست مفهوم نیازسنجی بر اساس آرای صاحب نظران در حوزه برنامه ریزی درسی و آموزشی مورد بررسی قرار می گیرد، سپس اصول و قواعد نیازسنجی شرح داده می شود. بعد از شرح اصول نیازسنجی، سه الگوی رایج در نیازسنجی در قالب مراحلی معرفی می گردد و در پایان تکنیک ها و روش های نیازسنجی بررسی می شود.

مفهوم نیاز و نیازسنجی، اصول نیازسنجی، الگوهای نیازسنجی، تکنیک های نیازسنجی