ژاله زندوی فرد - دانشجوی دکتری گیاهان دارویی گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
مجید عزیزی - استادگروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
حسین آرویی - دانشیارگروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
امیر فتوت - استاد گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

در بین عناصر سنگین، کادمیم به دلیل تحرک و زیست فراهمی زیاد در خاک و ایجاد سمیت در غلظت های کم، اهمیت ویژ ه ای دارد. گل راعی،دومین گیاه پرمصرف در درمان افسردگی،به عنوان یک گیاه بیش اندوز کادمیم شناخته شده است. به دلیل ظرفیت تبادل کاتیونی بالای کانی زیولیت و شباهت رفتار شیمیایی یون های روی و کادمیم، افزایش زیولیت و روی در محیط رشد گیاه، می تواند تعدیل کننده ی اثرات سمی کادمیم باشد. بدین منظور، آزمایشی به صورت فاکتوریل سه عاملی بر پایه ی طرح بلوک های کامل تصادفی با 27 تیمار و سه تکرار، به صورت گلدانی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد طی سال های1392-1393 اجرا گردید. تیمار ها شامل سولفات کادم یم0,10,20 میلی گرم در کیلوگرم خاک)، سولفات روی ( 0,25,50 میلی گرم در کیلوگرم خاک) و زیولیت معدنی0,5,10 گرم در کیلوگرم خاک) بر خاک اعمال شدند. نتایج نشان داد که افزایش سطح کادمیم منجر به کاهش معنی دار صفات ارتفاع گیاه، طول ریشه، تعداد ساقه گل دهنده، تعداد گل، سطح برگ و میزان کلروفیل نسبی به ترتیب 6/28و3/45و2/04و5/49و0/82و15/71درصد نسب به شاهد گردید و تنها، تعداد گرهک های سیاه در برگ را4/23درصد نسبت به شاهد افزایش داد. تیمار ترکیبی روی و کادمیم تنها در صفات ارتفاع گیاه و طول ریشه توانست به طور معنی داری اثرات کاهنده کادمیم را کاهش دهد.هم چنین اثر متقابل کادمیم و زیولیت تنها برای صفات طول ریشه و تعداد گل معنی دار شد. به طور کلی، کاربرد سولفات روی و زیولیت تا حدودی اثرات سوء کادمیم بر صفات اندازه گیری شده را تعدیل کرد

بیش اندوز کادمیم، سولفات روی، سولفات کادمیم، کلینوپتیلولیت، گیاهان دارویی