سیاوش جعفری - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور، مرکز برازجان
مریم منتظمی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور، استان تهران، مرکز تهران جنوب، دبیر رسمی ادبیات منطقه ۱۲ تهران

در عصر مشروطیت به دلیل اوضاع نابسامان ایران و آشفتگی های ناشی از استبداد، کشمکش و جنگ های داخلی و خارجی بین سران باعث خلق ادبی زیادی در زمینه انعکاس اوضاع جامعه ومضامین سیاسی و اجتماعی آنان بین شاعران شده است. ملک الشعرای بهار و نسیم شمال به خاطر وجود استبداد وکشمکش ها و درگیری های داخلی و خارجی بین سران ملتها و ... به تصویر سازی شیوا از محیط جامعه ایران پرداخته اند که مطالعه آنان باعث آشنایی خواننده با افکار و اندیشه های مشترک این دو شاعر و نیز حوادث و اوضاع سیاسی و اجتماعی و مذهبی محیط آنان می شود. بهار ونسیم شمال از جمله شاعران استبداد ستیز هستند که اوضاع جامعه وآشفتگی های ایران را در قالب اشعار سیاسی و مذهبی انعکاس داده اند. این پژوهش بر آن است که ظهور و بروز اندیشه های سیاسی و مذهبی در اشعار این دو شاعر عصر مشروطه را به روش تحلیل محتوا بررسی و از این طریق جلوه های مختلف این هنر شعری در ادبیات فارسی را نمایان سازد.

اندیشه های سیاسی، اندیشه های مذهبی، عصر مشروطه، ملک الشعرای بهار، نسیم شمال