شیوا براهویی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد بین المللی خرمشهر-خلیج فارس گروه حقوق خصوصی، خرمشهر، ایران
صادق علیخانی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد بین الملل خرمشهر-خلیج فارس، استاد راهنما، گروه حقوق خصوصی، خرمشهر، ایران

در آیین دادرسی اسلامی علم دادرس به عنوان یکی از ادله اثباتی مورد پذیرش بیشتر فقیهان امامیه قرار گرفته است و از طرفی استناد به آن برای اثبات دعاوی یکی ازمسایل دیرینه و پرسابقه فقهی است که امروزه خود مساله ساز شده و مورد توجه دستگاه قضایی است. این سوال که آیا قاضی میتواند در دادرسی خود را بی نیاز از دلیل ارایه کرده اند، از دیرباز در حقوق مامطرح شده است و فقها درباره چند و چون آن به بحث و گفتگو پرداخته اند. لذا تحقیق حاضر در جهت شناسایی، اهمیت،تعریف، میزان تاثیر و طرق ارزیابی علم دادرس، مکتوب گردیده است وسرآنجام پس ازطرح مباحث مربوطه به این نتیجه میرسد که گرچه نظر مشهور فقهای امامیه حاکی از اعتبار مطلق علم قاضی است، اما در حقوق موضوعه ایران با توجه به قوانین موجود تنها علم ناشی ازادله معتبر دانسته شده و علم شخصی دادرس فقط کارکرد کنترلی سایر ادله را بر عهده دارد.

علم دادرس، اثبات دعاوی مدنی، فقه، آیین دادرسی