افسانه عالی نژادیان بیدآبادی - استادیار گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان
سلاخ پور - دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان
عباس ملکی - استادیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان

امروزه نقش مهم زهک شهای زیرزمینی و تخلیه زه آب مزارع برهیچکس پوشیده نیست. جهت طراحی واجرای این ساخته هایزیرزمینی بایستی به یافته های تجربی با دید تخصصی ترینگریسته شود و از اطلاعات علمی در زمینه های مختلف به ویژهفیزیک خاک نیز استفاده شود؛ تا در حالات بحرانی تصمیم گیرینهایی سریعتر و استوارتر صورت پذیرد. از این رو این پژوهش باهدف ارزیابی رو شهای مختلف کارگذاری لوله های جمع کننده(کلکتور) زیرزمینی در شرایط بالای سطح ایستابی، زیر سطحایستابی و بحرانی ترین حالت یعنی کار در لنزهای ماسه ایاشباع اجرا گردید به گونه ای که در خاک های رسی جهت تثبیتلوله های کلکتور، در عمق 60 تا 90 سانتیمتر زیر لوله از قلوهسنگ و آهک استفاده شد. در خاک های دارای لنز ماسه ایو شرایط اشباع، در ابتدا تا بالای سطح آب زیرزمینی حفاریصورت پذیرفت. در مرحله بعد حفاری تا عمق کارگذاری خطپروژه به همراه پمپاژ همزمان آب زیرزمینی، انجام گردید. بهجهت تثبیت دیواره های جانبی از مصالح تونان، آهک و سیماناستفاده شد. سپس نشیمنگاه مناسب به عرض 200 سانتی متر وعمق 75 سانتیمتر جهت لوله های کلکتور که 60 سانتی متر ازاین عمق شفته سیمان و کوپال و 15 سانتیمتر بالای آن بتن مگربود، اجرا گردید. با توجه به تجربه کارگذاری لوله های کلکتوردر شرایط مختلف، ساده ترین حالت در خاک های رسی بود کهزمان و هزینه کمتری را در برداشت و پرهزینه ترین و سخت ترینحالت در لنز ماسه ای با شرایط اشباع به دست آمد و پیشنهادمی شود تمامی شرایط پایداری خاک در حالت بحرانی ذکر شدهدر نظر گرفته شود.

خطوط لوله ی جمع کننده زیرزمینی، فیزیک خاک، لنز ماسه ای اشباع