رضا مسعودی - گروه علوم دامی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران
احمد زارع شحنه - گروه علوم دامی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران
آرمین توحیدی - گروه علوم دامی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران
حمید کهرام - گروه علوم دامی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

هدف از این مطالعه بررسی اثر رقیق کننده انجماد اسپرم و روش تلقیح مصنوعی با اسپرم منجمد بر بازده تولیدمثلی میش های زندی بوده است. یکصد و شصت راس میش سه تا چهار ساله نژاد زندی با میانگین وزنی 55 کیلوگرم به مدت 12 روز سیدرگذاری شده و هنگام سیدربرداری 400 واحد eCG دریافت کردند و 54 ساعت پس از سیدربرداری تلقیح شدند. میش ها در قالب طرح فاکتوریل به دوگروه تلقیح واژینال و تلقیح تران سسرویکال تقسیم شدند و هرگروه به دو زیرگروه تقسیم و با اسپرم منجمد شده در رقیق کنند ههای حاوی زرده تخم مرغ یا لسیتین سویا تلقیح شدند. نتایج نشان داد نوع رقیق کننده تاثیری بر زند همانی اسپرم، میزان پراکسیداسیون لیپیدهای منی و بازده تولیدمثلی نداشت ) 05 / P<0 ( اما تاثیر روش تلقیح مصنوعی بر بازده تولیدمثلی معنی دار ) 05 / P> 0 ( بود و روش تران سسرویکال درصد بالاتری از درصد آبستنی، زایش و بره زایی را نسبت به روش واژینال نشان داد. در نتیجه با توجه به مزایای استفاده از رقیق کننده با منشا گیاهی برای انجماد اسپرم قوچ می توان از رقیق کننده حاوی لسیتین سویا استفاده نمود و با استفاده از روش تلقیح مصنوعی تران سسرویکال بازده تولیدمثل را بهبود داد.

اسپرم منجمد، بازده تولیدمثلی، لسیتین سویا، میش زندی