الهام حکیمی راد - استادیار، گروه روانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی
غلامعلی افروز - استاد ممتاز، گروه روان شناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشگاه تهران
احمد به پژوه - استاد، گروه روان شناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشگاه تهران
باقر غباری بناب - استاد، گروه روان شناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشگاه تهران

پژوهش حاضر با هدف طراحی برنامه آموزش بازداری پاسخ و بررسی تاثیر آن بر نشانه های اختلال نارسایی توجه—بیش فعالی کودکان انجام شد. روش پژوهش آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و گروه گواه بود. جامعه آماری شامل همه کودکان دارای اختلال نارسایی توجه-بیش فعالی سنین هفت تا 11 سال شهر تهران بود که به بیمارستان توانبخشی رفیده مراجعه و تشخیص روانپزشکی دریافت کرده بودند. تعداد 16 آزمودنی به شیوه هدفمند انتخاب شده و به روش تصادفی در دو گروه آزمایشی و گواه جای گرفتند. به منظور بررسی نشانه های اختلال نارسایی توجه-بیش فعالی کودکان از مقیاس درجه بندی معلم کانرز و برای ارزیابی هوش کودکان از آزمون ریون استفاده شد. برنامه آموزش بازداری پاسخ توسط پژوهشگران طراحی شد و کودکان گروه آزمایشی در این برنامه 12 جلسه ای (هر جلسه 45 دقیقه) شرکت کردند و کودکان گروه گواه هیچ گونه آموزشی دریافت نکردند. نتایج داده های به دست آمده با استفاده از روش تحلیل کوواریانس نشان داد که بین میانگین نمره های گروه آزمایشی و گواه در نشانه های اختلال نارسایی توجه-بیش فعالی تفاوت معنی داری وجود دارد (0/01 > p) . بنابراین میتوان نتیجه گیری کرد که برنامه آموزش بازداری پاسخ باعث کاهش معنی دار نشانه های اختلال نارسایی توجه-بیش فعالی در کودکان گروه آزمایشی شده است.

برنامه مداخله ای، آموزش بازداری پاسخ، اختلال نارسایی توجه-بیش فعالی