بررسی نقش عوامل فردی و خانوادگی در اختلال نارسایی توجه بیش فعالی: فراتحلیلی بر پژوهش های انجام شده در ایران

پژوهش حاضر به منظور انجام فراتحلیلی بر پژوهشهای انجام شده در زمینه عوامل فردی و خانوادگی موثر در اختلال نارسایی توجه-بیش فعالی انجام شد. روش: بدین منظور 25 پژوهش جمع آوری و پس از ورود اطلاعات به نرم افزار CMA و تحلیل حساسیت، یک پژوهش که نسبت به سایر پژوهش ها پرت بود از جمع پژوهشها حذف و 24 پژوهش تحلیل شد. میانگین اندازه اثر r در عوامل فردی 0/22 و عوامل خانوادگی 0/14 به دست آمد که با توجه به معیار کوهن پایینتر از متوسط گزارش میشوند. در بررسی اندازه اثر تفکیکی عوامل، متغیرهای عملکردتحصیلی، بحران هویت، هوش، راهبردهای مقابله ای، حافظه کاری و مدیریت رفتاری والدین دارای اندازه اثر بیشتر از متوسط و معنادار بودند. با توجه به معنی داری آماره Q در پژوهش های مورد بررسی متغیرهای جنس، جامعه آماری، ابزار پژوهش، روش نمونه گیری و سن به عنوان متغیرهای مداخله گر وارد تحلیل شدند. در مدل اثرات تصادفی مربوط به عوامل فردی نقش تعدیل کننده متغیر جنس، جامعه پژوهش و ابزار در سطح 0/05 معنی دار شد اما در عوامل خانوادگی فقط متغیر جنس و جامعه پژوهش معنیدار به دست آمد. آزمون تفاوت Z در پژوهش های مربوط به عوامل فردی نشانگر معنیداری تفاوت اندازه اثر به دست آمده در همه متغیرهای مداخله گر است که در بررسی عوامل خانوادگی این تفاوت در متغیر جنس، جامعه پژوهش، ابزار و روش نمونه گیری مشاهده شد. با توجه به بالا بودن میانگین اندازه اثر در متغیرهای یاد شده پژوهشگران و درمان گران باید به اهمیت این عوامل در بررسی و درمان اختلال نارسایی توجه-بیش فعالی توجه داشته باشند. همچنین پژوهشگران در پژوهش های آینده خود متوجه نقش تعدیل کننده ها باشند.

Keywords:

عوامل فردی , عوامل خانوادگی , اختلال نارسایی توجه-بیش فعالی , فراتحلیل