علیرضا حسن زاده خوشطینت - مدیر گروه و عضو هیئت علمی گروه نقشه برداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد اس

در عصر کنونی، با توجه به گسترش چشم گیر جمعیت در محدوده کلان شهرها و شهرهای بزرگ، ارائه خدمات حمل و نقل یکی از مهم ترین مسائلی است که می بایست به آن توجه خاص داشت. استفاده از تونل های زیر زمینی شهری به منظور جابجایی مسافرین می تواند به عنوان یکی از راهبردهای اساسی در امر حمل و نقل مطرح گردد و استفاده ازسیستم قطار شهری یا مترو از مهمترین انواع آن می باشد. لذا، یکی از شاخص ترین پروژه های کاربردی مطرح در سطح جامعه عمرانی امروزی، نحوه اجرای پروژه قطار شهری یا مترو می باشد که مسلما مهندسی نقشه برداری در اجرای این پروژه از جایگاه ویژه ای برخوردار است. به عبارت دیگر، در اجرای پروژه قطار شهری استفاده از تکنیک های نقشه برداری از ابتدا تا زمان بهره برداری پروژه لاجرم بوده و این شاخه مهندسی یکی از کاربردی ترین شاخه ها در اجرای این پروژه می باشد. لیکن از آنجا که در طی مقالات و سخنرانی های مختلف به بحث تئوریک پیرامون کاربرد این شاخه مهندسی در اجرای پروژه قطار شهری یا مترو پرداخته شده ولی مسائل مطرح شده از حیث اجرایی ملموس نمی باشد، تصمیم گرفته تا در طی ارائه این مقاله ضمن ارائه مفاهیم تئوری و استانداردهای موجود در روند نقشه برداری پروژه قطار شهری، نسبت به ارائه نتایج عملیاتی حاصل از اجرای استانداردها بپردازیم. به عبارت دیگر، از آنجا که نظارت عالیه نقشه برداری خط دوی قطار شهری تبریز را بر عهده داشته ایم، به طور خلاصه و در طی این مقاله به ارائه چگونگی روند اجرایی نقشه برداری در این پروژه خواهیم پرداخت. مسائلی از قبیل نحوه ایجاد شبکه نقاط ماندگار به منظور هدایت طرح هندسی در زیر زمین و نحوه نقشه برداری مسیر در سطح زمین و همچنین نقشه برداری بزرگ مقیاس از نقاط مهم نظیر ایستگاهها و هواکش های میان تونلی و محل های دپو پارکینگ، از جمله مواردی است که در این مقاله مورد بحث قرار خواهد گرفت در نهایت، سعی خواهیم نمود تا با مرور کلی بر اصول نقشه برداری کاربردی در اجرای پروژه قطار شهری یا مترو، نمونه ای از عملیات انجام شده را مورد بررسی قرار داده و نتایج بدست آمده را ارائه نمائیم.