علیرضا حسن زاده خوشطینت - مدیر گروه و عضو هیئت علمی گروه نقشه برداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد اس

امروزه شاهد گسترش روزافزون جمعیت و به تبع آن توسعه زیستگاههای دائمی بشر می باشیم. طبیعتا، این توسعه فراگیر صرفا منوط به محل زندگی افراد یک جامعه نمی باشد و لازم است تا به موازات آن، خدمات شهری متناسب با زیستگاه توسعه یافته تکامل پیدا نماید. زمانی که صحبت از تکامل خدمات شهری می گردد، ناگزیر با توسعه طرح اولیه یک محل و تبدیل آن به طرح تفضیل یافته مواجه می گردیم. افزایش و گسترش شبکه خطوط حمل و نقل و ارتباطات، گسترش و تکامل خطوط انتقال نیرو نظیر آب و فاضلاب و برق و مخابرات و گاز و ... و افزایش و به هنگام نمودن بخش خدمات شهری نظیر تفرج گاهها، بیمارستانها، مساجد، ورزشگاهها و اماکن مذهبی و بسیاری از بخشهای خدماتی دیگر، از جمله مواردی است که در طرح توسعه شهری مطرح می باشد و این همه میسر نمی گردد، مگر با برنامه ریزی دقیق و همسو گرایی بر اساس طراحی کامل و همه جانبه و در راس آن مدیریت کلان شهری. همه امور فوق الذکر دارای پیش نیازی مشترک بوده که بر اساس تجربیات پیشین، می توان این پیش نیاز را دارا بودن نقشه از وضع موجود و وضع نهایی دانست. به عبارت دیگر، به منظور اجرای توسعه شهری، در گام نخست نیاز به نقشه وضعیت موجود و پس از طراحی و ارائه طرحهای تفضیلی، نیاز به نقشه وضعیت ایده آل یا نهایی می باشد. از طرف دیگر، تمامی عوامل توسعه دهنده اخیر نیز خود در زمره طرحهای عمرانی بوده که اجرای هر یک به تنهایی نیاز به اجرای هندسه دقیق مطابق با نقشه ها و طرحهای تئوریک دارد. از آنجا که شهرستان اسلامشهر نیز در حال حاضر و نسبت به یک دهه گذشته، از نظر جمعیت با رشد روز افزونی مواجه گردیده است، اجرای روند مناسب در ساماندهی هندسی شهری این شهرستان ضروری می باشد. در طی این مقاله نیز، به نحوه ساماندهی مذکور پرداخته و برای این شهرستان که در حال حاضر و بنا به اظهار نظر مسئولان محترم ساماندهی مناسبی از حیث نقشه و نقشه برداری ندارد، به ارائه راهکارهای عملی جهت ساماندهی نقشه برداری می پردازیم. مسائلی از قبیل طراحی شبکه نقاط مختصات دار و تهیه نقشه های پوششی از کل شهرستان در سیستم فراگیر جهانی و طراحی سیستم اطلاعات جغرافیایی به عنوان ابزار مدیریتی و سامانه اطلاعاتی، در این مقاله به تفضیل مورد بحث قرار گرفته و در نهایت، مجموعه ای راهبردی جهت نیل به هدف مذکور ارائه خواهد گردید.