مهدی زنگی آبادی - به ترتیب محقق و دانشیار بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران
منوچهر گرجی - استادان گروه علوم و مهندسی خاک، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران
هدی شرفا - استادان گروه علوم و مهندسی خاک، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران
پیمان کشاورز - به ترتیب محقق و دانشیار بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران

کیفیت فیزیکی خاک یکی از مهمترین مباحث مطرح در ارتقاء کارایی مصرف آب در بخش کشاورزی محسوب می گردد. شاخص انرژی انتگرالی آب در دامنه های مختلف رطوبتی بهعنوان یکی از شاخص های فیزیکی کیفیت خاک، بیانگر مقدار انرژی مورد نیاز گیاه برای جذب واحد حجم آب خاک است. این پژوهش با هدف بررسی ارتباط انرژی انتگرالی آب در دامنه های مختلف رطوبتی با شاخص S در پنج کلاس بافتی خاک شامل لوم، لوم شنی، لوم سیلتی، لوم رسی و لوم رسی سیلتی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی طرق در استان خراسان رضوی انجام شد . در این مطالعه پس از انجام نمونه برداریهای لازم از خاک 30 نقطه ایستگاه و انجام اندازه گیری های آزمایشگاهی و صحرایی، پارامترهای منحنی رطوبتی ، شاخص S آب قابل استفاده گیاه، دامنه رطوبتی با حداقل محدودیت، گنجایش انتگرالی آب و انرژی انتگرالی آب در دامنه های مختلف رطوبتی محاسبه و در نهایت رابطه با ،S آماری ویژگی های اندازه گیری شده با شاخص انرژی انتگرالی آب مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج نشان داد که افزایش شاخص کاهش معنی دار مقدار انرژی انتگرالی آب در دامنه آب قابل استفاده گیاه (ظرفیت مزرعه در مکش 100 سانتی متر آب) و گنجایش انتگرالی آب و به بیان دیگر کاهش مقدار انرژی مورد نیاز گیاه جهت جذب واحد حجم آب خاک همراه بود. بر اساس نتایج این مطالعه، عامل شکل منحنی رطوبتی خاک و S شاخص مهمترین عوامل تعیین کننده مقدار شاخص انرژی انتگرالی آب در دامنه های مختلف رطوبتی بودند. در مجموع این مطالعه نشان داد که با استفاده از شاخص انرژی انتگرالی آب، امکان تمایز کیفیت فیزیکی خاکهای با مقادیر یکسان دامنه رطوبتی میسر می گردد.

آب قابل استفاده گیاه، دامنه رطوبتی با حداقل محدودیت، گنجایش انتگرالی آب