بهزاد قنسولی - دانشیار گروه زبان و ادبیات انگلیسی دانشگاه فردوسی مشهد
علیرضا جمالی منش - عضو هیات علمی گروه زبان و ادبیات انگلیسی، دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار

یکی از رویکردهای تاثیرگذار در حوزه مطالعات ترجمه نقش گرایی است. نمود اصلی رویکرد نقش گرایی را در نظریه هدفمندی ترجمه می توان دید. هدف این پژوهش، بررسی تطبیقی اجزای نظریه هدفمندی ترجمه از دیدگاه نظریه نظام های اجتماعی نیکلاس لومان است. بررسی های انجام شده در این نوشتار حاکی از آن هستند که نظام ترجمه نه تنها نظامی متمایز، خود ارجاع و دگر ارجاع است بلکه دارای بستار عملیاتی ، پیوند ساختاری و رسانه ارتباطی نمادین مخصوص به خود است. پایبندی مترجم نیازها و انتظارات مخاطبان و خرده نظام های گوناگون جامعه مقصد به معنای حاشیه ای بودن نقش و پایگاه اجتماعی مترجمان نیست بلکه به نقش خرده نظام ترجمه و ارتباط آن با سایر خرده نظام های اجتماعی مرتبط است. اسدی وجودی ترجمه - به عنوان یک نظام اجتماعی - در گروی برقراری ارتباط میان فرهنگ ها و زبان های مختلف است. با بهره گیری از چشم انداز و بن نگره ارایه شده در نظریه نظام های اجتماعی لومان، می توان به انتقادهای مخالفان نظریه هدفمندی ترجمه پاسخ گفت و نقش و جایگاه حقیقی نظام ترجمه را در ارتباط با سایر خرده نظام های اجتماعی بهتر درک کند.

نقش گرایی، نظام های اجتماعی، نظام ترجمه، نظریه هدف مندی ترجمه