زهره تایبی - استادیار گروه زبان و ادبیات انگلیسی ، دانشگاه فردوسی مشهد
فاطمه حیدری - دانشجوی کارشناسی ارشد مترجمی زبان انگلیسی دانشگاه فردوسی مشهد

پژوهش حاضر، جستاری است در جهت یافتن رد پای گفتمان پسااستعماری در ترجمه سفرنامه ها، همراهی با مورد پژوهی ترجمه سفرنامه یکسان در میان ایرانیان به قلم ادوارد برون نوبت یکی از مهم ترین ویژگی های سفرنامه نویسی مشروعیت بخشیدن به ارزش های فرهنگی غرب و بستر شمردن آرا و ارزش های غربی در مقایسه با باورها و اعتقادات شرقی است. در این مقاله با تکیه بر تیوری های منتقدین پسا استعماری همچون فرانتس فانون ، هومی بابا و به ویژه ادوارد سعید، متن اصلی سفرنامه که ادوارد براون در فاصله سال های 1٬887 - 1888 ( مقارن با دوران حکومت قاجار در تاریخ ایران) نوشت، مورد مطالعه قرار گرفته است. در این سفرنامه شرایط اجتماعی و فرهنگی ایرانیان که بر اساس برداشت یک اروپایی و ارزش های نظام سلطه گرانه غربی ارایه شده است، بیش از 40 مورد فرهنگی دال بر نگرش غربی (خود) به شرقی (دیگری) مورد بررسی و تحلیل قرار گرفتند. در سیما نشان داد که ادوارد براون با شناخت سطحی از فرهنگ ایرانیان و با یک چهارچوب فکری از پیش آماده شده سر گرایان به بررسی شرایط اجتماعی و فرهنگی ایران آن دوران پرداخته است. واکاوی ترجمه این کتاب هم موید این باور ماست که نمودهای گفتمان پسا استعماری، مورد توجه و مترجم نیز قرار گرفته است و در متن ترجمه انتقال نیافته است و یا تا حد امکان از بار معنایی منفی به الفاظ خواسته شده است و بدین ترتیب نگاه عمودی غرب به شرق تا حدی کاسته شود.

سفرنامه نویسی، گفتمان پسا استعماری، غرب (خود)، شرق (دیگری)