خلیل اله سردارنیا - استادیارعلوم سیاسی دانشگاه شیراز

جهانی شدن پدیده ای است که میتوان آن را از دو زاویه متفاوت نگریست؛ یا به مثابه فرایند طبیعی و عینی تلقی کردکه مرتبط با تحولات و نوآوریها در عرصههای اقتصادی و فناوریهای نوین ارتباطی و اطلاعاتی است؛ یا در جهت عکس، میتوان آن را به مثابه پروژه هدایت شده با عنوان جهانی سازی به جای جهانی شدن دانست که در راستای گسترش سلطه و نیازهای اقتصاد سرمایه داری نو لیبرال غرب در جهان است. در چند دهه اخیر، جریانات اسلامگرا با تمام محدودیتهای داخلی و خارجی پیش رو، درجهت مقابله با فرایند جهانی سازی و پروژه جهانی سازی فعال بودهاند و دولتهای محافظهکار و وابسته به نظام سلطه در منطقه را به شدت به مبارزه طلبیده اند. در این نوشتار، نگارنده درصدد است که به دو هدف مهم بپردازد: از یک سو، ریشه های پیدایش اسلام سیاسی بر مبنای هویت مقاومتی و تعارض آن با نظام سلطه و پروژه جهانی سازی بررسی میشوند تا از این رهگذر، موضع دفاعی جهان اسلام و بطلان دیدگاه های نظریه پردازان برخورد تمدنی آشکار گردد و مشخص میشود اسلام خشونت طلب نیست؛ از سوی دیگر، راهبردهایی برای امکان شکل گیری جنبش فراگیر اسلامی در خاورمیانه و شمال آفریقا برای ارتقاء هویتهای موجود اسلامی از سطح مقاومتی به هویت برنامهای برای تشکیل حکومتهای مردم سالار دینی و طرد جدی نظام سلطه فرامنطقه ای ارایه میشود.

هویت جهانی اسلام، نظام سلطه، اقتصاد نولیبرال غرب، جهانی شدن، جهانی سازی