عباسعلی رهبر - استادیارگروه علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی

فهم هرمنوتیکی ،مساله و معمای فهم را در هرمنوتیک مدرن پاسخ میدهد و این امر حاصل تعامل فهم با عمل و زبان است. با تاکید بر تحولات صورت گرفته در ساحت جامعه و سیاست، ابعاد فهم هرمنوتیکی عقل و دین از منظر رویههای شناخت انسانی اهمیت زیادی مییابد. نکته قابل ملاحظه این است که اجزاء عقل و دین در هر منظر معرفت شناسانه متفاوت است و تنها میتوان به عنوان یک متد اجمالی در فهم از آنها کمک گرفت. در این مقاله در پی اثبات این فرضیه هستیم که با توجه به روزآمد شدن عقل و دین میان برداشت های معاصر از عقل و دین با برداشتهای قدیمی تحول رخ خواهد داد، که اقتضایات زمان و مکان را در درک موضوعات مرتبط با ساحت اجتماعی و سیاسی عقل و دین یاری میکند. فهم اندیشمندان جدید اهل سنت در تداوم نظریه مقاصد شریعت و فهم اجتهادی شریعت نیز در فهم اندیشمندان شیعه قرار میگیرد. از نگاه روشی مبتنی بر گفتمان، گفتمان تجدید حیات اسلام با تغییر فهم از دین به مثابه یک امر اجتماعی و چند بعدی بر کرامت مداری انسان، تجدید سنن الهی و همراه با عقلانیت منبعث از وحی توجه خاصی مینماید.

هرمنوتیک، فهم، عقل، زبانمندی، دین