حاتم حسینی - عضو هیات علمی گروه علوم اجتماعی دانشگاه بوعلی سینا همدان و دانشجوی دک

در ایران آهنگ کاهش در سطح مرگ و میر اطفال بسیار سریع بوده است. به طوری که طی یک دورۀ هشتادساله از 300 در هزار در آغاز قرن چهارده خورشیدی به 30 درهزار در سال 1380 تقلیل یافته است کاهش مرگ و میر کودکان و اطفال د رمناطق مختلف ایران و در میان قومیتهای مختلف - با توجه به تنوع قومی که در این سرزمین وجود دارد - به طور یکسان صورت نگرفته است. میزان مرگ و میر تحت تأثیر سطح و درجۀ توسعه یافتگی استان ها، در مناطق و استانهای کمتر توسعه یافته بیشتر از مناطق و استانهای توسعه یافته تر است. در این بررسی سعی شده است ضمن برآورد شاخصهای مرگ و میر کودکان زیرپنج سال در یک دورۀ زمانی تقریباً 40 ساله و بررسی روند تحولان آن در مناطق روستایی شهرستان قروه در سال 1381 ، مهمترین عوامل اقتصادی، اجتماعی و جمعیت شناختی مؤثر بر این پدیده به بررسی گذاشته شود. روش تحقیق پیمایشی است و برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه ساخت یافته استفاده شده است. جمعیت آماری را زنان ازدواج کرده - همسردار یا بی همسر براثر فوت یا طلاق – 15 تا 49 سالۀ مناطق روستایی شهرستان قروه در سال 1381 تشکیل می دهد که تازمان بررسی دست کم یک بچۀ زنده به دنیا آورده اند، خواه بچۀ آنها رد زمان بررسی زنده یا مرده باشد. حجم نمونه 225 نفر است که با روش نمونه گیری خوشه ای و تصادفی سیستماتیک براورد و انتخاب شده است. داده ها با استفاده از بستۀ نرم افزاری SPSS در محیط ویندوز تحلیل شده و در تحلیل اطلاعات و روابط میان متغیرهای مستقل و وابسته از ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون چند متغیره و تحلیل مسیر استفاده شده است. یافته های این بررسی بر ضرورت تداوم و استمرار در اجرای برنامه های تنظیم خانواده، افزایش سطح سواد و تحصیلات در میان افراد و خانواده ها، کاهش میزان بیکاری و توجه جدی به مسئله اشتغال و کاهش نابرابری های طبقاتی در راستای ارتقای پایگاه اقتصادی - اجتماعی افراد و خانواده ها صحه می گذارد.

مرگ و میرهای زیرپنج سال، مرگ و میرکودکان، مرگ و میر نوزادان و اطفال، باروری