هادی آجیلی - استادیار روابط بین الملل دانشگاه علامه طباطبایی
محمدرضا بهادرخانی - دانشآموخته کارشناسی ارشد رشته آسیای مرکزی و قفقاز، دانشگاه علامه طباطبایی

منطقه آسیای مرکزی و قفقاز از دیرباز به خاطر موقعیت ژیوپلیتیکی خود مورد توجه قدرتهای منطقه ای و فرامنطقه ای بوده است. در دوران اتحاد جماهیر شوروی، به خاطر تسلط روسها بر این منطقه امکان حضور دیگر قدرتها کاسته شد، ولی پس از فروپاشی شوروی و استقلال کشورهای این منطقه، امکان حضور قدرتهای منطقه ای و فرامنطقه ای در این منطقه فراهم گردید. یکی از مواردی که زمینه حضور دیگر قدرتها در این منطقه را فراهم کرده است، ذخایر نفت و گاز این منطقه میباشد. همواره کشورها برای سرمایه گذاری در حوزه نفت وگاز به سود اقتصادی ناشی از سرمایه گذاری و همچنین ملاحظات امنیتی و فنی مراحل استخراج و به ویژه انتقال آن توجه مینمایند. به دلیل محصور بودن کشورهای این منطقه در خشکی و عدم دسترسی آنها به آبهای آزاد و همچنین به دلیل بحرانها و درگیری هایی که بین برخی از کشورهای این منطقه وجود دارد باید دید که آیا قدرتهای منطقه ای و فرامنطقه ای که پس از فروپاشی شوروی وارد این منطقه برای سرمایه گذاری در حوزه ذخایر نفت و گاز گردیده اند، ملاحظات اقتصادی، امنیتی و فنی را برای سرمایه گذاری در نظر گرفتهاند فرضیه این نوشتار بدین صورت است که برای کشورهایی که به سرمایه گذاری در این منطقه پرداخته اند ملاحظات سیاسی نسبت به ملاحظات امنیتی، اقتصادی و فنی از الویت بیشتری برخوردار بوده است.

آسیای مرکزی و قفقاز، خطوط لوله انرژی، نفت و گاز، روسیه،ایالات متحده آمریکا