سمیه کوچک زاده - عضو هیات علمی گروه اقتصاد، دانشگاه ولیعصر، رفسنجان.
علیرضا کرباسی - استاد گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

با توجه به اهمیت و نقش تجارت خارجی در توسعه اقتصادی کشور و نیز تاکیدی که برنامهریزان اقتصادی کشور به گسترش صادرات غیرنفتی دارند و همچنین جهت رهایی از اقتصاد تک محصولی، لزوم توجه بیشتر به اقتصاد تکمحصولی ضروری میباشد. از میان محصولات صادراتی برخوردار از مزیت نسبی زعفران به دلیل موقعیت ویژه آن از لحاظ اشتغالزایی در بخش کشاورزی و ایجاد درآمد ارزی قابلتوجه برای کشور یک محصول مهم در اقتصاد تلقی میشود. اهمیت زعفران به عنوان یک محصول صادراتی باارزش در اقتصاد کشور و همچنین اقتصاد جهانی، روز به روز آشکارتر میگردد. برای حفظ مقام ایران (به عنوان بزرگترین تولیدکننده و صادرکننده زعفران) در بازارهای جهانی و توسعه بیشتر صادرات این محصول باارزش، شناخت مسایل و مشکلات صادرات و عوامل موثر بر آن، میتواند گام مهمی در این راستا باشد. ازاینرو، مطالعه حاضر به دنبال بررسی عوامل موثر بر تجارت زعفران ایران طی دوره زمانی 1380-92 میباشد، بدین منظور از مدل جاذبه و روش اقتصادسنجی پانل استفاده شد و نتایج نشان داد که تولید ناخالص داخلی و جمعیت کشورهای واردکننده و نرخ ارز به ترتیب با ضرایب 1/55، 0/015 و 0/54 تاثیر مثبت و معنیداری بر تجارت زعفران ایران دارد.

روش پانل، زعفران، صادرات غیرنفتی، مدل جاذبه